In een stad zo vol toeristen, is het altijd even zoeken naar pure plekken die nog niet door toeristen overspoeld worden. In Sevilla bracht het me in wijken en barretjes waar ik tijdens eerdere bezoeken nog niet geweest was.
Op het dak van de hop-on hop-off bus door Sevilla
Mijn zoektocht naar de minder toeristische adresjes in Sevilla begint op een super-toeristische manier. Met de City Sightseeing hop-on hop-off bus. En dat is niet voor niets. Die bustoer is namelijk door iemand van Sevilla bedacht. Wat onmiddellijk opvalt terwijl de bus door de stad meandert, is dat er weliswaar meer toeristen zijn dan tijdens vorige bezoeken, maar verder is de stad niet zoveel veranderd.
Sevilla verkennen met de hop-on hop-off bus
Stedentrip: oude vertrouwde Sevilla
En dat is ook wel eens prettig. Dat je niet weer dezelfde soorten hipster coffee to go tentjes (hoe leuk vaak ook) ziet als in veel andere steden. Het meest verhippende van de afgelopen jaren was de bouw van de Metropol Parasol, de enorme parasols of paddenstoelen op een vrij klein pleintje. Maar die setas torenen ook alweer een respectabel aantal jaren boven het winkelend publiek uit. Het blijft een mooie bezienswaardigheid, lopend over de toppen van de paddenstoelen kijk je eindeloos ver.
De indrukwekkende Metropol Parasol in Sevilla
De Metropol Parasol schurken bijna tegen omliggende gebouwen
Wandelen over de Metropol Parasol in Sevilla
De hop-on-hop-of bus
Ik besluit een tijdje in de bus te blijven zitten terwijl we verder door de stad rijden. Vanaf het dak ziet een stad er opeens weer anders uit. De route gaat door de relatief rustige wijken zoals Triana aan de andere kant van de Guadalquivir rivier, om via een tweede brug weer het water over te steken. Ik stap uit bij de Macarena poort, ofwel de Arco de la Macarena. Het blijkt een statige gele poort met daaraan vast een stuk van de oude stadsmuren. Dit is een deel van de stad waar ik nooit eerder was. En waar ik vrijwel geen andere toeristen tegenkom.
Met de hop-on hop-of bus de Guadalquivir over
Stedentrip Sevilla, de stadspoort in de wijk Macarena, Sevilla
De stadsmuur in de wijk Macarena, Sevilla
City trip Sevilla: de wijk Macarena
Zigzaggend wandel ik door de Macarena wijk naar het oude centrum. In Sevilla nemen mensen nog de tijd om rustig te lunchen in plaats van een snelle sandwich/salade aan het bureau (mijn slechte eetgewoonte). De geuren van versbereide maaltijden waaieren via openstaande ramen uit over de straten. Het is halfdrie, mijn Hollandse maag knort dan al een uur of twee. Ik stuit op een kleine markt, de Mercado de Feria, in de Calle Feria. Op de kramen ligt fruit dat niet eerst thuis op de fruitschaal moet rijpen maar waar je zo in kunt (en wilt) bijten. Zoet geurende plaatjes zijn het!
De markt in de wijk Macarena, Sevilla
Vers fruit op de markt in de wijk Macarena, Sevilla
Lunchen in Macarena
Tussen de markthallen en de kerk ligt het terrasje van tapasbar La Cantina verstopt. Yes, lunchtijd! In en rond de markt zitten meer leuke adresjes. Voor meeneemmaaltijden ga je naar Muerde Verde. En de lekkerste taart haal je bij Mamé Inés. Schuin aan de overkant ligt tot slot de Urban Food Market met fast food lekkers van over de hele wereld. Niet allemaal even duurzaam maar fijn voor een snelle snack.
Lunchen in de wijk Macarena tijdens je city trip Sevilla
De Urban Food Market in de Macarena wijk in Sevilla
Food tour langs geheime adresjes
In de wijk Macarena bleek het heel makkelijk om leuke adresjes te vinden waar de Sevillianen ook graag komen. In het oude toeristische centrum is dat een grotere uitdaging. Dus ik heb een gastronomische food tour geboekt bij gids Adolfo van Sevilla Ambassadors. Een avond lang laat hij me de adressen zien waar hij met zijn vrienden graag komt. Hij organiseert trouwens ook shopping tours langs (delicatessen)winkels of langs traditionele boetiekjes waar bijvoorbeeld ambachtelijke producten zoals handgemaakte waaiers verkocht worden.
Gids Adolfo van Sevilla Ambassadors bedenkt welke tapas hij gaat bestellen
We beginnen bij Casa Morales (Calle García de Vinuesa, 11), een old school bar/restaurant (uit 1850) met metershoge wijnvaten van keramiek langs de muur. De familie verkoopt nog altijd rode wijn van wijngaarden die ooit in hun bezit waren. Maar daarnaast wordt er ook veel sherry geschonken in de bar. En die varieert van mierzoet tot gortdroog. Adolfo besteld de rode wijn van het huis. Daarbij krijgen mijn groepsgenoten en ik tapas: queso viejo ofwel oude kaas, pimientos de padrón, pepertjes die soms heel scherp kunnen zijn, andere keren verrassend mild. Voor de vleeseters is er wang van het varken en voor de vegans verrukkelijke alcachofas en salsa verde, artisjokken in een groene saus van peterselie en olijfolie. Wow. En dit is pas het eerste adresje.
Bij bar Casa Morales zie je vooral locals en nauwelijks toeristen
Kies de tapas maar uit bij bar Casa Morales
Tapas eten bij bar Casa Morales in Sevilla
Oude wijnvaten van keramiek bij bar Casa Morales
-
Winkel annex bar Casa Moreno
Even denk ik dat ik het concept verkeerd begrepen heb als Adolfo een winkel binnenloopt. We zouden toch barretjes bezoeken? Maar Adolfo loopt langs de toonbank en verdwijnt door een smalle opening. En dan staan we inderdaad in een mini-bar. Echt een insider-tip! Casa Moreno (Calle Gamazo, 7) blijkt een abacería te zijn, een combinatie van delicatessenwinkel en bar. Handig, want zie je wat lekkers in de winkel, dan kun je dat in de bar geserveerd krijgen. Adolfo laat een pot espárragos (asperges) uit de winkel aanrukken die fantastisch combineren met de halfdroge sherry die we proeven. De queso payoyo, een soort schapenkaas uit Cádiz, is trouwens ook onweerstaanbaar. Even zondigen tegen mijn vegan eten regime. De Jamón Ibérico laat ik links liggen. Voor de vleeseters zijn er ook nog Montadito de chorizo y queso de cabra, gevulde broodjes met chorizo en geitenkaas.
De winkel van abaceria Casa Morena staat bomvol etenswaren
Sherry drinken bij abaceria Casa Moreno
Asperges en sherry bij abaceria Casa Moreno
Zelfs de bonnetjes zijn nog lekker traditioneel
De derde stop is een echte sherrybar, Barbiana (Calle Albareda, 11). De eigenaren produceren hun eigen manzanilla sherry, een droge variant dus. Ik ben geen liefhebber van dit drankje maar in het kader eet (en drink) als de locals drink ik toch een glaasje mee. Voor de niet vega’s worden garnalen en iets met rundvlees aangerukt, ik krijg een stoofpotje met erwten, kikkererwten en bonen. Verder zijn er aardappeltjes met peterselie, ui, een heel goede olijfolie en azijn. Helaas zijn de ortiguillas al op. Ik had het graag geprobeerd deze tapas van gefrituurde zeewier, knapperig van buiten en boterzacht van binnen. Het klinkt bijzonder genoeg om nog eens terug te gaan.
Een tafel vol tapas bij Barbiana sherrybar in Sevilla
Een stoofpotje met kikkererwten bij Barbiana sherrybar
-
Cocktailbar Premier Sherry
De laatste stop, het is inmiddels na middernacht, is een cocktailbar die luistert naar de naam Premier Sherry (Calle Jaén, 1). Natuurlijk kun je hier cocktails op basis van sherry krijgen. Maar ik probeer een andere, de Barrameda, op basis van Bombay, citroensap, cointreau, gembersiroop en nog wat geheime ingrediënten. Heerlijk. Wat ontzettend leuk om zo de geheime barretjes van de stad te leren kennen, die er zelfs middenin het toeristische centrum van de stad blijken te zijn. En dankzij Adolfo kreeg ik vele tips over de verschillende tapas en drankjes die de Sevillanos geregeld bestellen. Aanrader zo’n food tour. En nu is het tijd voor mijn bed.
Cocktailbar Premier Sherry is een mooie en lekkere afsluiter van de food tour
Cocktails drinken tijdens de food tour door Sevilla
Duurzame hoteltips voor Sevilla
Boek de speciale groene kamer in hotel Bécquer in Sevilla en je bent ervan verzekerd dat je beter dan ooit op je eco-footprint gaat letten. Familiehotel Bécquer ligt in het oude stadsdeel van Sevilla, op tien minuten lopen van de kathedraal. Lekker centraal dus. Vanaf het dakterras heb je uitzicht over La Giralda, de kathedraal en de rest van Sevilla. Mocht het echt te heet worden in de stad, er is zelfs een zwembad die zo milieuvriendelijk mogelijk gefilterd wordt.
-
Un Patio en Santa Cruz boutique hotel
Een boutique hotel maar ook duurzaam, dat is Un Patio en Santa Cruz hotel. Zoals de naam al doet vermoeden ligt dit hotel in de knusse Santa Cruz wijk van Sevilla. Met alle bezienswaardigheden op loopafstand een fijne, groene keuze. Het hotel doet er alles aan om de ecologische voetstap zo klein mogelijk te houden. Maar de kamers zijn er gelukkig niet minder gezellig door. En ook hier is weer een dakterras waar je graag tot zonsondergang blijft zitten.
-
Hotel Pasarela bij Plaza de España
Ben je ook zo gek op Plaza de España en het María Luisa park? Dan is dit duurzame hotel Pasarela een top keuze voor jou. En het is ook maar een minuut of tien lopen naar de wijk Santa cruz. Hotel Pasarela was een van de eerste hotels in Sevilla die zich serieus bezig ging houden met duurzaamheid. Als je van wat modernere kamers houdt, vraag dan een van de gerenoveerde kamers.
Hotel Kivir zit aan de andere kant van de rivier, in de Triana wijk. Het vroeg 20ste eeuwse gebouw is onlangs gerenoveerd en daarbij is op alle mogelijke manieren rekening gehouden met duurzaamheid. De kamers zijn strak en modern ingericht maar gelukkig niet kil maar ook sfeervol. Ik houd wel van een beetje rust. Heb je een kamer met balkon en uitzicht op de rivier geboekt, dan is het lastig je kamer van hotel Kivir te verlaten. Ook dit hotel heeft een zwembad met zwembadbar.
MEER STEDENTRIPS VOOR FOODIES
Dichterbij Nederland is Gent (België) een heel goede keuze voor iedereen die op zoek is naar goede vegetarische en vegan restaurants.
Om in België te blijven, ook Namen (of Namur) is een heerlijke bestemming voor wie een duurzame stedentrip wil maken.
De Citadel van Namen torent boven de stad uit
Genieten van rust & ruimte, van groen & water en ook milieubewust bezig zijn, dat kan allemaal met de kanotochten van Wetlands Safari. Op tien minuten bus-afstand van Amsterdam ligt het natuurgebied Ilperveld. Hier kanoën zet je volledig in de relax-modus. Dat ik dit nu pas, na ruim 30 jaar op steenworp afstand gewoond te hebben, ontdek.
Kanoën door het pittoreske dorpje Watergang
Toeristen ontdekken het veel sneller blijkt als de Wetlands Safari-groep elkaar ontmoet op een zonnige vrijdagochtend op het busstation van Amsterdam Centraal. Toevallig zijn het dit keer allemaal kanoliefhebbers uit Amerika: vier uit de staat Utah en drie uit Californië. Nederlanders boeken relatief weinig zo’n dagje weg in de natuur, is de ervaring van Majel Tromp, de oprichter van Wetlands Safari.
De groep bestaat dit keer enkel uit Amerikanen
Wetlands Safari bij Amsterdam
Bus 305 rijdt in goed tien minuten van Amsterdam CS naar Watergang Dorp. Watergang, ik had nog nooit van dit schattige dorp met hoog Wim Sonneveld-gehalte gehoord. Het is met pak ‘m beet 400 inwoners dan ook bescheiden van formaat. Maar het heeft sinds het ontstaan in de 12de eeuw wel een respectabele leeftijd bereikt. In het café krijgen we koffie/thee of frisdrank. Plus uitleg over enkele Nederlandse bijzonderheden als het gaat om de connectie met water. In positieve of negatieve zin. Er komen dus overstromingen aan bod zoals de watersnoodramp uit 1953, het aanleggen van de deltawerken en het maken van nieuw land in wat ooit de Zuiderzee was.
Wat een rust, op tien minuten bussen vanaf Amsterdam
Kanoën, ook voor beginners
Buiten liggen de kano’s al klaar. Enkele tips van Majel: zorg dat je altijd in het midden van de kano zit, buk diep bij de lage bruggen en stuur niet teveel want dan remt de boot af. Appeltje, eitje. Alle kostbare spullen gaan in witte tonnetjes en dan kunnen we weg. Via smalle slootjes kanoën we door Watergang. Idyllisch, pittoresk, het zijn een beetje uitgemolken woorden maar zó van toepassing op wat we zien. Langs de slootjes staan prachtige, vaak houten huizen, de tuinen vol met bloeiende planten en de blauw-met-witte wolkenlucht maakt het oer-Hollandse plaatje compleet. De drukte van Amsterdam CS is snel vergeten. Hier zijn we alleen met ons groepje en horen we als er even stoppen met peddelen enkel ruisend riet en tsjilpende vogels. We worden er zelf ook stil van.
Bijna botsing tijdens de Wetlands Safari
Peddelen door het pittoreske Watergang
Wetlands Safari: één met de natuur
Zonder problemen steken we het Noord-Hollandskanaal over en dan zijn we echt alleen nog maar omringd door water, planten en hier en daar een boompje. Dit is het Nederland van oude schilders. Opeens is er een klein bos met berken met hun mooie witte bast. Dan varen we door een doolhof van smalle slootjes tussen meer-dan-manshoog riet. Majel woelt met haar peddel diep in de modder en een geur van rotte eieren omringd ons. In de bodem zit gas afkomstig van het turf. Eigenlijk kanoën we niet in slootjes tussen land maar in slootjes tussen drijvende eilanden van trilveen.
Kanoën door een doolhof van slootjes omzoomd door riet
Cultuurlandschap Ilperveld
We zijn in Ilperveld, een 12.000 ha groot natuurgebied van polder- en moerasland. Nou ja, natuur. “Natuur in Nederland is vrijwel altijd handmade, het is meer een cultuurlandschap”, aldus Majel. Maar dat maakt de Amsterdam Wetlands niet minder mooi. Ilperveld is het leefgebied van vele weide- en watervogels. Een van de bekendste is de grutto, de nationale vogel van Nederland. Ze komen in maart met tienduizenden tegelijk naar ons land. Ze broeden hier en als hun jongen groot genoeg zijn om een behoorlijke afstand te kunnen vliegen, vertrekken ze, zo eind juni. De grutto is een carnivoor. In Ilperveld wordt de waterstand hoog gehouden zodat de grutto zonder moeite met zijn lange snavel de zachte modderbodem in kan.
Fotomoment: overvliegende ganzen
Je komt zelden iemand tegen in natuurgebied Ilperveld
De grond beweegt onder je voeten
De tijd vliegt voorbij. We koersen naar een van de drijvende eilanden om even de benen te strekken. Het voelt vreemd, alsof je op een luchtkussen loopt. Als je springt, zie en voel je de grond bewegen. Op het trilveen blijkt van alles en nog wat te groeien. Veenmos bijvoorbeeld, dat fungeert als een soort spons. Het kan 42 keer zijn gewicht aan water absorberen. Even knijpen en er loopt zo een staaltje water uit. Het mos is te gebruiken als luier en is bovendien antiseptisch dus goed voor op een wondje. Majel vertelt dat het hoge riet altijd in de winter geteeld wordt, het liefst als het vriest dan kun je overal lopen. We passeren zonnedauw, een vleesetend plantje, en leren over een andere plant die als kaarslont gebruikt kan worden. Al springend op de verende ondergrond komen we terug bij de aanlegsteiger.
Wandelen over trilveen, een bijzondere gewaarwording
Zonnedauw, een vleesetend plantje op het trilveen in natuurgebied Ilperveld
Veenmos heeft geen wortels en kan 42 keer het eigen gewicht aan water absorberen
Lunchen op trilveen
Uit de enorme tas die Majel bij zich heeft, komt een zeer uitgebreide lunch met vooral streekproducten tevoorschijn. De fruitsapjes van Eerlijk & Heerlijk zijn fantastisch. Majel heeft ze zelf bij de tuinder in de Beemster gehaald. Maar de Amerikanen slaan vooral aan op de kaas. Eén jochie blijft ervan eten. Het is jammer dat we pas daarna de verse munt vinden die langs de slootkant groeit. Een kopje verse muntthee zou een lekkere afsluiter van een perfecte lunch geweest zijn.
Lunchen met streekproducten tijdens de kano-tour in natuurgebied Ilperveld
Picknicken op Het Braamstuk in natuurgebied Ilperveld
Na de lunch hebben we weer genoeg energie voor een stukje kanoën
Zwemmen in het Nonksloot
Genietend van dit oer-Hollandse landschap peddelen we weer richting Watergang. Wie wil kan even zwemmen in Nonksloot, een grote plas ontstaan door het afgraven van turf. Nieuwgierige pinken komen naar de waterkant. Even checken wat die mensen doen. We staren elkaar aan en dan beginnen ze nonchalant aan de kano te knabbelen. Tijd om te gaan. Nog een drankje op het terras en dan springen we weer in de bus, op weg naar Amsterdam. Wat een heerlijke dag. Ook voor Nederlanders leuk en leerzaam.
Koeien zijn niet weg te slaan bij de kano’s
Nieuwsgierige pinken knabbelen aan de kano
De weidse natuur helemaal voor ons groepje
Ook per kano de wetlands verkennen?
Majel Tromp van Wetlands Safari gaat al zo’n 25 jaar met mensen op pad in dit polderlandschap op steenworp afstand van Amsterdam. Je kunt kiezen voor een kano-dagtocht (inclusief lunch) of een avondtocht (incl. borrel-picknick). Voor iedere deelnemer doneert Majel een bedrag aan Landschap Noord-Holland. Die organisatie is mede verantwoordelijk voor het behoud van deze prachtige achtertuin van Amsterdam.
De koeien worden met boten naar de weilanden gebracht
Kanoën door Watergang
Duurzaam slapen: hotel Jakarta in Amsterdam
Ben je helemaal in de duurzame modus, dan is hotel Jakarta een perfecte keuze om te overnachten. De locatie aan het IJ en op loopafstand van Amsterdam Centraal Station is heel relaxt. En in de binnentuin waan je je zomaar in de jungle. De naam hotel Jakarta verwijst trouwens naar de tijd toen van hier de boten naar Indonesië vertrokken. Vandaar ook de tropische getinte inrichting van de kamers.
MEER VAARTOCHTEN
Geen zin om zelf te kanoën? Dan is een tocht door de Amsterdamse grachten een goed idee. Helemaal leuk als je met rederij Lampedusa meegaat. Kapitein en gids zijn daar vluchtelingen.
Rederij Lampedusa in Amsterdam
Of vaar met een boot plus gids door Eilandspolder. Ook al zo’n mooi Noord-Hollands polderlandschap, bij de dorpjes De Rijp en Den Ilp.
Wat een rust, varen door de polders
Fietsen door het Vechtdal betekent grensoverschrijdend fietsen. De Overijsselse Vecht (zoals wij hem noemen) stroomt van het Duitse Darfeld in Münsterland tot het Nederlandse Zwolle waar de rivier uitmondt in het Zwarte Water. Ik volgde twee dagen fietsroute LF16.
Fietsen in het Vechtdal betekent soms ook de rivier oversteken
De hele Vechtdal fietsroute LF16 is 225 kilometer lang. Voor mij iets te ambitieus om in twee dagen te rijden, al was het maar omdat ik ook graag afstap om de natuur te bewonderen en lokale lekkernijen te proeven. Mijn minivakantie begint daarom in het Duitse Nordhorn, een stad die letterlijk omarmd wordt door de Vecht.
Nordhorn: Paradijs voor koopjesjagers
Wandelend door Nordhorn hoor je opmerkelijk veel Nederlands. De stad blijkt een populaire winkelstad te zijn voor mensen die net over de grens wonen. Omdat het winkelaanbod anders is, maar ook omdat veel producten in Duitsland aanzienlijk goedkoper zijn dan in Nederland. Het reisgeld heb je zó terugverdiend. Niet geïnteresseerd in winkelen? Slenter dan zeker even het Stadtpark in. Dit was ooit de privétuin van een rijke textielbaron. Nu is het een openbaar park vol bijzondere bomen en kleurrijke planten. En er is een zalig terras van bistro/café Zeitlos im Park, dé plek voor even helemaal niets.
Het Stadtpark in Nordhorn was ooit de privétuin van een rijke textielbaron
Het terras van bistro/café Zeitlos im Park in Nordhorn
Kunstmatig meer: de Vechtesee
Bij Nordhorn stroomt de Vecht het Vechtmeer in, splitst en loopt rond oude stad om dan weer als één rivier verder te stromen richting Zwolle in Nederland. Die Vechtesee is een kunstmatig meer. De Vecht nam al stromende veel zand mee en een groot deel van dat zand belandde in Nordhorn. Daardoor kwam de rivier steeds hoger te liggen en waren er geregeld overstromingen. Uiteindelijk is in twee jaar tijd zoveel zand weggezogen dat er een fors meer ontstond, de Vechtesee. Iets verderop ligt een fikse heuvel, het resultaat van het zand dat uit het meer gehaald is.
Het Riverside hotel aan de Vechtesee in Nordhorn
Vechtdal: relaxen op het water
Vóór ik op de fiets stap, wil ik nog even het water op. Dat kan in Nordhorn op verschillende manieren. Lekker sportief met een kano (€ 15,- voor 3 uur), een waterfiets (voor € 3,50 p.p.p.u.) of heerlijk relaxt met een rondvaartboot (€ 7,- p.p. voor een uur) waarbij je ook nog volop informatie krijgt over het heden en verleden van de voormalige textielstad Nordhorn. Ik scheep in voor een rondje over de Vechte (zoals de Vecht in Duitsland heet) en de Vechtesee. Ik leer dat de Vecht ontspringt bij Darfeld in het Duitse Münsterland. Even later passeren we een platbodemboot in de oude haven van Nordhorn. De naam Jantje verraadt dat het schip Nederlandse roots heeft. Wij varen verder, bukken zo nu en dan diep voor lage bruggen en komen meer te weten over het textielverleden van Nordhorn. Tot de jaren ’80 vorige eeuw was de textielindustrie voor veel inwoners een belangrijke werkgever. Nu zijn verschillende industriële panden omgebouwd tot hippe woonwijken, met huizen pal aan het water. Leuk wonen.
Platbodem Jantje in de oude haven van Nordhorn
De St. Augustinus Kirche in Nordhorn, Duitsland
Fietsen in het Vechtdal
De volgende ochtend ga ik op zoek naar de bordjes LF16b Vechtetalroute. Zij vormen mijn gids deze fietsvakantie. Al snel verlies ik de Vecht uit het oog, maar vanaf Emlichheim loopt het fietspad pal langs de rivier. Op een kilometer of 6 à 7 van Laar kun je kiezen om linksaf of rechtsaf te gaan. Rechts natuurlijk, vanwege het Kurbelfähre über die Vechte ofwel met een zelfbedieningspontje de Vecht oversteken. En dan is het nog maar een klein stukje over een dijk naar de molen bij Laar. Daar aan de Vecht ligt ook de aanlegsteiger voor de Vechtezomp, een 200 jaar oude platbodemboot die als thuisbasis Gramsbergen (NL) heeft. Maar daarover later meer. Een uitgebreide bezichtiging van de molen kan ook achterwege blijven. En ja, over het waarom ook later meer.
Na Emlichheim loopt het fietspad pal langs de Vecht
Naar de overzijde van de Vecht met het pontje
De Vechtdalroute staat overal goed aangegeven
In alle vroegte fietsen langs de Vecht in Duitsland
Micro-brouwerij Mommeriete
Al snel na het verlaten van Laar veranderen de Duitstalige Vechtetalroute bordjes in Nederlandstalige bordjes Vechtdalroute. En eenmaal op Nederlands grondgebied duurt het niet lang voor micro-bierbrouwerij Mommeriete in Gramsbergen in zicht komt. Jottem, wat een fijn terras aan het water! Maar loop voor je neerploft zeker even naar binnen, want dit huis deed eeuwenlang dienst als huiskamercafé. Terwijl schippers en andere bezoekers genoten van hun biertje, lagen de kinderen al in de bedstee te slapen. In dezelfde ruimte! Aan het interieur van het schipperscafé is door de eeuwen heen nauwelijks iets veranderd. In de aangrenzende ruimte staan de koperen ketels waarin tegenwoordig bier gebrouwen wordt. In de wintermaanden kun je hier zelfs een workshop bierbrouwen volgen. Bier proeven kan het hele jaar door! Soms zit het mee…
Het interieur van huiskamercafé Mommeriete
Biertje van microbrouwerij Mommeriete in Gransbergen
Varen met de Vechtezomp
Na de lunch bij bierbrouwerij Mommeriete stap ik in de Vechtezomp. De Vechtezomp is een platbodemboot van 200 jaar oud die in ongeveer een uur over de Vecht naar Laar (D) vaart. Jawel, dat plaatsje waar die molen stond, en terug. Onderweg krijg je terwijl je geniet van het uitzicht uitleg over het landschap, de bewoners van het Vechtdal en de geschiedenis van dit bijzondere gebied. Heerlijk, even uitwaaien en de benen rust gunnen. En genieten van de stilte want de oude schuit heeft wel een moderne elektromotor. In Laar heb je een uur de tijd om de molen en de omgeving te verkennen. Daarna vaart de Vechtezomp terug naar Gramsbergen. Met een sympathiek prijskaartje van slechts 14 euro p.p. een must do tijdens je fietsvakantie in het Vechtdal.
De Vechtezomp legt een uurtje aan in Laar, Duitsland
De molen van Laar in Duitsland
Met de fluisterstille Vechtezomp van Gransbergen naar Laar en terug
Boerderijen langs de Vecht
De Vecht krijgt ruimte
Meanderend door het Overijsselse landschap (wat is het hier mooi!) passeer ik Hardenberg om via het natuurgebied Rheezermaten in Rheeze te belanden. In dit gebied krijgt de Vecht weer ruimte om te meanderen zoals de rivier vroeger ook deed. Hoe het er hier eeuwen geleden uit zag, is gemakkelijk voor te stellen als je brinkdorp Rheeze binnen fietst. De brink was de plek waar de dieren zomers verbleven. Ook al grazen er geen koeien of schapen meer op de brink, wel staan er rond de oude grasvelden enkele Saksische boerderijen in originele staat. In één ervan zit sinds enkele jaren Theetuin De Rheezer Kamer.
Een van de Saksische boerderijen nu de Rheezer Kamer, een B&B en theetuin
Mooie boeketten op tafel maken de Rheezer Kamer extra sfeervol
Theetuin de Rheezer Kamer
Bij deze monumentale boerderij moet je op zonnige dagen bijna vechten om een plekje op het sfeervolle terras. Want de theetuin ligt niet alleen aan de Vechtdal-fietsroute maar óók aan het Pieterpad. Maar zonder vele wandelaars is dit monumentale dorpje een en al rust. Een van de Saksische boerderijen is nu de Rheezer Kamer, een B&B en theetuin. Zorg dat je hier rond koffietijd, theetijd of lunchtijd bent voor een koffie of thee met huisgemaakte taart. Om hier te logeren, moet je een beetje geluk hebben. Eigenaresse Astrid transformeerde de potstal tot een prachtige design B&B gastenkamer. En is dus maar één, zeer royale studio (85m2). Maar er wordt gewerkt aan een tweede.
Tijd voor thee en taart bij Theetuin de Rheezer Kamer
Fietsen van Ommen naar Zwolle
In Ommen stal ik mijn fiets voor de nacht. Tijd voor een drankje op het stadsstrand van Hotel De Zon met uitzicht over de Vecht.
Ik zit de volgende ochtend nog maar net op mijn fiets of het is alweer tijd om even af te stappen. Landgoed Vilsteren ligt op een halfuurtje fietsen van centrum Ommen. In het voorjaar is de tuin van dit landgoed een tapijt van paars/blauwe boshyacinten. Over Landgoed Vilsteren lopen verschillende fiets- en wandelpaden en er zijn vijf wandelroutes met ieder een thema uitgestippeld. Tegenover het landhuis staat de Vilterse molen, een achtkantige stellingkorenmolen.
Fietsen onder de bomen bij Vilsteren
Landgoed Vilsteren ligt vlakbij Ommen
De Vilterse molen deed bijna 100 jaar dienst als korenmolen
Zondagsfietsers en racefietsers
Net als ik bedenk hoe heerlijk rustig het deze zondagochtend is op de weg worden we bij sluis De Stuw bijna van de sokken gereden door groepen racefietsers. Ze razen als idioten voort, ondanks het bordje met ‘alleen wandelpad, fietsers afstappen’. De sluiswachter haalt berustend de schouders op. Hij is het gewend. Hij geniet vooral van de mooie omgeving, zijn bekertje koffie en een praatje met mensen die minder haast hebben. Druk heeft hij het niet, zo aan het begin van het voorjaar. Gisteren gingen er exact nul boten door de sluis. Een mooi moment om het sluishuisje te ontdoen van spinnen en bijbehorende webben en het gras te maaien, klinkt het laconiek.
De Vechtdal fietsroute is meestal heerlijk rustig
Uitkijken over het Vechtdal
Net voor Dalfsen trekt de 20 meter hoge uitkijktoren de Stokte van Aterliereen Architecten de aandacht. De toren bestaat uit duurzame materialen en werd gebouwd in het kader van het provinciaal project Ruimte voor de Vecht. Vanaf het plateau op 18 meter hoogte heb je een weids uitzicht over de het vlakke Nederlandse landschap.
De uitkijktoren de Stokte van Aterliereen Architecten
In Dalfsen is het manoeuvreren tussen de kerkgangers die net de zondagsdienst uitkomen. En daarna komt een van mijn favoriete kunstwerken in zicht: de zwevende kei van Dalfsen. Een uit de kluiten gewassen paddenstoel van een liggende steen die perfect balanceert op een klein steentje. Nou ja, zo lijkt het. In werkelijkheid zit het 30 ton wegende brok beton vast aan een constructie die 17 meter in de grond verankerd zit. De Vechtdalroute loopt voor een groot deel parallel aan de kunstroute. En dat betekent dat je links en rechts van het fietspad geregeld moderne kunstobjecten ziet. In totaal staan er in dit grootste openbare openluchtmuseum van Europa ruim 80 werken van hedendaagse kunstenaars.
De zwevende kei van Dalfsen langs de Kunstroute
Koffie met krentenwegge bij Boerhoes
De tijd vliegt voorbij in dit rustgevende landschap van het Vechtdal. Het is alweer koffietijd als we Hof Boerhoes in Dalfsen in het oog krijgen. Natuurlijk is het tijd om de fietsen te stallen. Het terras in de perenboomgaard ligt er uitnodigend bij. Maar net nu begint het zachtjes te regenen. Gelukkig is er ook een overdekt gedeelte waar een houtvuur knapperend brandt. Eigenaren Antje en Thomas komen met thermosflessen koffie, thee en de lokale lekkernij krentenwegge en dan wordt het even stil.
Het uitnodigende terras van Hof Boerhoes in het Vechtdal
Slapen op de boerderij
Je kunt bij Hof Boerhoes logeren in een van de drie gastenkamers, in de Bedde & Bruggien, zoals het in het lokale dialect heet. Of je tentje, camper of caravan neerzetten op de boerencamping. De energie wordt opgewekt door zonnepanelen. Gasten mogen zelf groenten en fruit oogsten in de moestuin als ze een beetje meehelpen op de boerderij. Kinderen genieten overdag volop van de scharrelvarkens en de mini-koeien op het erf. Ik zie me vooral ’s avonds zitten op de dijk met uitzicht over de Overijsselse Vecht.
Bij Hof Boerhoes uitkijken over de dijk en het Vechtdal
Het einde van de rivier de Vecht
Bij Berkum leidt de Vechtdalroute in een grote bocht rond het stedelijk gebied van Zwolle. Dit natuurgebied ten noorden van de stad is een van mijn favoriete delen van de route. En dat zo dicht bij het centrum van Zwolle. We rijden een stukje langs het Zwarte Water waarin de Vecht iets verderop geëindigd is. Dan zien we de opvallende opbouw van Museum de Fundatie. En dat betekent het einde van de fietsroute door het dal van de Overijsselse Vecht.
Museum De Fundatie in Zwolle
Naast de Fundatie zit restaurant Villa Suikerberg. Ik eet er een van de lekkerste gepofte tomatensoepen ooit. Daarbij royaal belegde sandwiches die ook al niet te versmaden zijn. Mijn laatste bestemming na een rondje door het oude centrum van Zwolle is het Zwolse Balletjeshuis waar in de kelder nog altijd volgens eeuwenoud recept snoepjes van suikerdeeg gemaakt worden. Lekker voor in de trein naar huis.
Lunchen bij restaurant Villa Suikerberg
Zwolse Boterballetjes worden al eeuwen volgens hetzelfde recept gemaakt
Wil je weten wat er nog meer te doen is in Zwolle? Eerder schreef ik al een blog over de hotspots in de hippe Hanzestad Zwolle.
FIETSEN IN FRANKRIJK
Krijg je geen genoeg van leuke fietsroutes? In Frankrijk fietste ik langs de wijngaarden van de Bourgogne. Een heerlijke kennismaking met goede wijnen, lieflijke dorpjes en imposante kastelen.
Fietsen in de Bourgogne, Frankrijk
Nederland en natuur lijken soms mijlenver uit elkaar te liggen. Toch kun je in elke stad wel enkele groene, paradijselijke plekjes vinden. Prettig om niet altijd ver te hoeven reizen om even dat vakantiegevoel te krijgen. Dit zijn mijn groene favorieten in (en eentje net buiten) Zaandam.
Wandelen over Water in natuurgebied Guisveld
Minibossen in Zaandam
Zaandam was in 2015 de eerste stad in Europa waar een Tiny Forest werd aangelegd. Tiny Forests zijn kleine bosgebiedjes ter grootte van een tennisbaan (plusminus 9 x 27 meter). In het bos staan allemaal inheemse bomen, struiken en planten. Al na enkele jaren ontstaat er een unieke planten- en dierenwereld. Er zijn nu twee minibossen in het Darwinpark in Zaandam, en er staan er meer op de planning.
In Zaandam zijn twee tiny forests en er komen er meer
Kinderboerderij van Albert Heijn
Het Darwinpark werd een jaar of 50 geleden aangelegd en is behoorlijk groot. Behalve de minibossen vind je er een kinderboerderij (geschonken door Albert Heijn) met een natuurmuseum en een boerderijwinkeltje. Ook zijn er vier thematuinen en verder fijne fiets- en wandelpaden. Kijk ook niet vreemd op als je er een kudde schapen ziet grazen.
Een van de kinderboerderijen van Zaandam vind je in het Darwinpark
Bij de Kinderboerderij is ook een insectenhotel
In het Darwinpark in Zaandam zijn vier thematuinen
Schapen door de stad
De schaapskudde is een echte stadskudde. Natuurlijk grazen ze in het groen maar de 250 Kempische heideschapen maken een keer per jaar ook een tochtje dwars door het centrum van Zaandam van het Westerwindpad naar het Darwinpark. Natuurlijk begeleid door een schaapherder en een zeer scherp oplettende bordercollie. Gedurende de zomermaanden grazen ze ook in twee andere parken in Zaandam: Jagersveld en in het Burgemeester In ’t Veldpark.
Schapen lopen dwars door Zaandam, op weg naar het park waar ze zomers grazen
Het verkeer moet even pas op de plaats maken voor de schapen
Stadsparadijs de Heemtuin
Nou woon ik toch alweer ruim 5 jaar in Zaandam, maar pas onlangs ontdekte ik hoe mooi de Heemtuin is. De Heemtuin ligt in het Burgemeester In ’t Veldpark en werd in 1955 aangelegd. De tuin is inmiddels uitgegroeid tot een heerlijk stadsparadijs. Via kronkelige paadjes zie ik allerlei inheemse planten en bomen. Zeker in het voorjaar is dit een heel kleurrijke plek. Ik wandel door een mini-dennenbos en luister naar het geruis van de rietvelden en het gekwaak van kikkers. Met behulp van Google Lens kom ik al snel meer te weten over de bloemen die ik zie. Wat een heerlijke plek is dit.
Tijdens evenementen in de Heemtuin is de theetuin geopend
Op zoek naar kikkers in de Heemtuin in Zaandam
Salade en brandnetelsoep uit de Heemtuin
Enkele malen per jaar zijn er in deze wilde plantentuin evenementen, vooral gericht op kinderen. Goed om te weten dat op de dagen dat er activiteiten zijn, de theetuin geopend is. De dag dat ik er ben, geniet ik hier van huisgemaakte vlierbloesemlimonade en een salade met ingrediënten uit de tuin. Je kunt hier trouwens ook terecht voor advies als je zelf een natuurvriendelijke tuin wilt aanleggen. Nog groen voor thuis nodig? Je koopt in de Heemtuin voor slechts een euro per stuk planten en kruiden. Ze hebben prachtige namen als Canadese fijnstraal, Rood guichelheil, Gele morgenster, Grote pimpernel, Langbladige ereprijs en, mijn favoriet, Muskuskaasjeskruid. Welke planten te koop zijn, hangt af van het seizoen.
Klik op de link voor alle informatie over de Heemtuin, activiteiten en openingstijden.
In de Heemtuin kun je ook terecht voor het kopen van plantjes en kruiden
Buurtcamping: Logeren in het park om de hoek
Op vakantie gaan, dat vindt vrijwel iedereen leuk. Kan dat om wat voor reden dan ook niet (geld- of tijdgebrek bijvoorbeeld), of wil je gewoon je buurtgenoten beter leren kennen, ga dan eens een weekendje naar de buurtcamping. In 2013 begon het concept Buurtcamping met één camping in een park, nu zijn er bijna 40 buurtcampings in evenzoveel parken. In Zaandam doen dit jaar 5 parken mee!
Even melden bij de receptie en je kunt je tentje opzetten op de Buurtcamping
Buurtcamping voor een betaalbare vakantie
Een Buurtcamping is veel meer dan in een tentje slapen. Het is sowieso lekker om in de natuur te zijn. Bij alle campings worden allerlei activiteiten georganiseerd, variërend van broodbakken en koken, tot yoga en andere sporten. Al dan niet voorzien van een verkoelende plens water. Soms is er ook een bibliotheek, of een campingwinkel waar tweedehands spullen verkocht worden. Of waar je kampeerspullen kunt lenen, als je bijvoorbeeld zelf geen tent hebt.
De Buurtcampings zijn razendpopulair en vaak al snel volgeboekt
Je buurtgenoten leren kennen op de Buurtcamping
Leer je buurtgenoten kennen
’s Avonds kruip je gezellig bij elkaar rond het kampvuur en geniet je van een zelfgekookte (of gekochte) maaltijd. Of en wanneer er een er een camping bij jou in de buurt is, zie je op dit overzicht. De meeste buurtcampings zijn gedurende een weekend in juli open.
Samen koken en eten op de Buurtcamping in Zaandam
Er is zelfs een echte campingwinkel op de Buurtcamping in Zaandam
Natuurgebied Guisveld – wandelen over water
Okay, even smokkelen. Mijn laatste groen-tip ligt net buiten Zaandam maar wel in Zaanstad. Dit gebied móet in het lijstje omdat het iets unieks biedt. Wandelen over water, hoe leuk is dat. Toen ik een foto zag van iemand die moeiteloos over een sloot liep, was ik verkocht. Dat wilde ik ook. Het was even geduld hebben want lopen over water kan maar twee dagen per jaar (tijdens het pinksterweekend) in het natuurgebied Guisveld. Ik heb geluk, als ik bij Wormerveer uit de trein richting beginpunt loop, passeer ik een tafeltje waar je informatie kunt krijgen én vanwaar de boottoertjes vertrekken. Op internet waren ze uitverkocht maar ter plekke kan ik nog twee plaatsen reserveren.
Tijdens het Wandelen over Water event kun je ook een boottocht maken
File tijdens het wandelen
Maar eerst loop ik de vier kilometer lange wandelroute dwars door de polder. Met inderdaad als hoogtepunt de sloot waar je overheen kunt lopen zonder nat te worden. Nou ja, waterdichte schoenen zijn handig. Ook al omdat door veel regen de voorgaande dagen de rest van het onverharde wandelpad door het moerassige natuurgebied snel in een modderpad veranderd. De wandeling is populair. Bij de brug die net onder het wateroppervlakte ligt, staat een bescheiden file van mensen die heel graag middenop de brug op de foto willen, zonder anderen erbij. Natuurlijk moet er bewijs zijn van dat wandelen over water.
Twee dagen per jaar is natuurgebied Guisveld geopend voor publiek
Natuurgebied Guisveld in Zaandijk,
Het kan echt: wandelen over water in Guisveld
De roep van de roerdomp
Op verschillende plekken langs de route staan boswachters en vrijwilligers die uitleg geven over bijvoorbeeld het rare geluid dat ik hoor. Het blijkt de roerdomp te zijn. Een rietkleurige vogel die zich niet laat zien maar dus wel laat horen. En dat schijnt best bijzonder te zijn. Je kunt ook met telescopen op zoek naar vliegend spul. En kinderen kunnen waterdiertjes vangen en krijgen daarover uitleg.
Rennen over water lukt ook!
File tijdens het Wandelen over Water in Guisveld
Varen door de polders van Guisveld
Maar ik ga terug naar het beginpunt om daar in een schuit te stappen waarmee ook de koeien naar hun weilanden gebracht worden. Vandaag is de boot gelukkig voorzien van banken en kussentjes. Boswachter Inga geeft tijdens de route tekst en uitleg over veenpolder Guisveld en de bewoners/gebruikers. Het gebied richt zich op het behoud van weidevogels. Vandaar dat er bijvoorbeeld voor 15 juni niet gemaaid mag worden. Behalve dan door de koeien die ons hier en daar vrijpostig aanstaren. Het is nog vroeg dus ik heb na de boottocht nog tijd om nog een keer een stuk te wandelen. Het gebied is tenslotte maar twee dagen per jaar open. En de zon schijnt uitbundig…
Relaxen tijdens het Varen over Water
Ganzen, roofvogels, grutto’s, er zijn veel vogels te zien tijdens de boottocht
De koeien worden met boten naar de weilanden gebracht in natuurgebied Guisveld
De grutto in vogelvlucht
De boottocht kostte in 2019 vijf euro, het wandelen en alle activiteiten onderweg waren gratis. Hou deze website van Staatsbosbeheer in de gaten voor activiteiten in Guisveld en andere groene gebieden in de regio.
Begin juni staat de regio Brda in Slovenië in het teken van het kersenfestival. Ik maakte tijdens het Cherry festival een wandeling door de kersenboomgaarden, at kilo’s kersen én proefde heerlijke wijnen.
Zelf kersen plukken tijdens het wandelen in Brda, Slovenie
Er zijn grenzen. Als begin juni de temperatuur al boven de 30 graden komt, dan is 16 kilometer wandelen in de heuvelachtige Brda regio in Slovenië een behoorlijke uitdaging. Vroeg beginnen is dus het devies, en dat doen vele Slovenen die aan de start verschijnen in Dobrovo. Ze zijn gekleed op een dag op het platteland zou je in Nederland zeggen maar ‘in the countryside’ is een betere omschrijving voor het beslist niet vlakke land van dit deel van Slovenië. Stevige wandelschoenen hebben ze aan, iets voor op het hoofd, korte broek en wandelstokken. De sfeer is goed. Dobrodojce, klinkt het continu, ‘hallo’, iedereen groet elkaar. Bekenden en vreemden.
De kersenwandeling gaat door dalen en over heuvels
Het Toscane van Slovenië
Het landschap is prachtig in deze regio in het westen van Slovenië. Als je het met iets zou moeten vergelijken, dan komt Toscane het meest in de buurt: glooiende heuvels met wijngaarden, her en der een olijfboom, cipressen en natuurlijk kersenbomen. Altijd al een belangrijk gewas voor de bewoners van deze streek want na een lange winter waren de kersen als eerste rijp en dus kon er weer geld verdiend worden.
Wijngaarden in Slovenië
De kersenroute, een wandeling tijdens het kersenfestival in Slovenië
Kersenfestival: vijftig soorten rood
Er zijn in de regio ongeveer vijftig verschillende soorten kersen, leer ik, variërend van bijna zwart tot helder oranjerood. Langs de weg staan zo nu en dan tafeltjes met daarop bakken vers geplukt fruit. Voor een paar euro heb je een kilo. Maar de meeste wandelaars plukken langs de route hier en daar zelf een handje fruit van de bomen. Wat zullen de eigenaren daarvan vinden? Wellicht calculeren ze dat gewoon in zodra ze weten dat de route dat jaar door hun boomgaarden gaat.
Bakken vol net geplukte kersen tijdens het kersenfestival in Slovenië
Kersen zijn er in vele kleuren en smaken
Wandelen door de boomgaarden
Slechts een deel van de wandelroute gaat namelijk over de weg maar het grootste deel loopt dwars door wijn- en boomgaarden. Steeds weer duiken we de dalen in om daarna te stijgen naar een van de 45 dorpjes op de heuvels van Brda. Op enkele punten zijn stopmomenten ingelast waar je je flesje kunt vullen met fris water. Maar soms ook is er limonade, allemaal gratis. Het gekke is, na enkele dagen in Slovenië ben ik al zo gewend aan het gastvrije karakter van de inwoners dat het me niet eens meer verbaast dat het niets kost.
Kersen plukken tijdens het wandelen door de boomgaarden
Kersenfestival en Smartno
We passeren Šmartno dat prachtig op de top van een heuvel ligt. Het middeleeuwse dorp Šmartno was in de 16de eeuw een verdedigingsbolwerk, niet bedoeld om te wonen. Pas later werden binnen de dikke muren huizen gebouwd. De architectuur is bijzonder. De afvoer van de openhaard zit aan de buitenkant van de muur en eindigt in een hoge schoorsteen. Hoe hoger die was, hoe rijker de bewoner. Verder hebben de huizen houten balkons en overhangende daken die aan de onderkant betegeld zijn.
Een van de mooiste stadjes van de regio is Smartno
Shoppen in Smartno
Het dorp wordt volop gerestaureerd en inmiddels wonen er 42 mensen. Een museum en galerie geven een kijkje in het leven in Šmartno, vroeger en nu. En loop zeker even binnen bij Nona Luísá, een schattig winkeltje waar eigenaresse zelfgemaakte crèmes en zeep verkoopt, met enkel natuurlijke ingrediënten. Šmartno ligt in de regio Goriska Brda, bekend vanwege de uitstekende wijnen en die zijn weer te proeven in de wijnkelder in het kasteel van de stad Dobrovo.
In Smartno vind je schattige winkels met eigengemaakte producten
Olijfolie proeven in Smartno, Slovenië
Sloveense wijnen proeven
Tegelijkertijd met het kersenfestival is ook het weekend van de open dagen van de wijnkelders. Daaraan doen ongeveer 25 wijnproducenten mee. Het idee is dat je voor een vast bedrag een wijnglas en een tasje (waar het wijnglas in past) koopt. Vervolgens kun je langs alle deelnemende wijnmakers gaan en hun wijnen proeven. Leuk om de verschillen te zien tussen de relatief grote wijnhuizen als Čarga waar op de binnenplaats een bandje speelt en mensen dansen en de kleine wijnboeren.
Tijdens het festival kun je ook wijnen proeven bij wijnboeren
Ook wijnhuizen openen hun deuren tijdens het festival
Zelf wijn tappen
Behalve wijn is er ook kaas is zoals de Tolminc, een kaas die op Parmezaan lijkt maar net iets zachter van smaak is. En natuurlijk de prosciutto, Slovenen zijn vleeseters. De wijn die je bij wijnhuis Čarga echt moet proeven is de rode Dona Regina bubbelwijn, was me al verteld. En inderdaad, het is een heerlijke, bijzondere wijn. Mijn volgende stop is een heel kleine wijnboer waar in een kleine kelder stalen vaten staan. Ik mag zelf mijn glas vullen! De Pinot steelt mijn hart, heerlijk zacht met een beetje vanille, daarvan neem ik een fles mee, om thuis nog eenmaal herinneringen op te halen aan deze prachtige regio.
Wandelen langs wijngaarden in de Brda-regio, Slovenië
Kersenfestival in Slovenië
Begin juni wordt de Kersenwandeling georganiseerd maar het hele jaar door zijn er gemarkeerde routes die dwars door de regio Brda gaan. Dus je kunt hier ook fantastisch wandelen in het voorjaar als de kersenbomen bloeien, of tijdens de oogsttijd van de druiven later in het jaar.
Tijdens het kersenfestival wordt er natuurlijk ook gegeten en gedronken
MEER WANDELEN
Hou je van wandelen, dan zijn de Italiaanse Dolomieten ook een prachtige bestemming. Voor relaxte wandelingen met behulp van liften of het uitdagender werk waarbij je zelf naar de top wandelt.
Een rondje in Val Venegia, Italië
Bewuster leven vraagt vaak (kleine) offers. Minder vliegen, geen vis en vlees eten, om maar enkele voorbeelden te noemen. Maar het kan soms ook volledig pijnloos: door groene producten te gebruiken. Unilever introduceerde in Nederland het merk Seventh Generation.
Geef Groen Door met het gebruik van ecologische schoonmaakmiddelen
Unilever presenteerde de nieuwe productlijn met ecologische schoonmaakmiddelen tijdens een influencer-bijeenkomst bij restaurant Flora in Amsterdam. In het lentezonnetje werd ook een heerlijke vegan lunch geserveerd. Ik had producten van de Vegetarische Slager verwacht. Want sinds kort onderdeel van Unilever, maar we kregen andere, ook heel smakelijke, gerechten.
Vegan lunch bij restaurant Flora Amsterdam
Leker, gezond en natuurlijk vegan
Seventh Generation, al 30 jaar duurzaam
Seventh Generation werd ruim 30 jaar geleden bedacht door enkele milieubewuste Amerikanen. Drie jaar geleden is het merk door Unilever overgenomen en onlangs werd het dus geïntroduceerd in Nederland. Hier is alleen de schoonmaaklijn te koop, dus denk wasmiddel, allesreinigers en afwasproducten. De producten zijn niet alleen milieubewust maar ook diervriendelijk want niet getest op dieren. Heel belangrijk.
De naam Seventh Generation slaat op een gezegde van de Iroquois indianen. Dat gezegde wijst erop dat we ons altijd bewust moeten zijn welke gevolgen onze daden hebben voor de volgende zeven generaties. In 2018 werd Seventh Generation uitgeroepen tot een van de 50 meest duurzame bedrijven van de wereld.
Een schone was en een schoon milieu dankzij Seventh Generation
Schone, geurvrije keuken
Het is even wennen. Ik heb zojuist mijn keuken schoongemaakt met de allesreiniger spray van Seventh Generation. Alles ziet er spic en span uit. En dat is natuurlijk het belangrijkst. Maar ik ruík ook graag een schoon huis. En deze spray is nou net reukloos. Nee dan het handafwasmiddel met lavendel en mint-geur. Geen synthetische geurstoffen maar het pure spul. Dat is beter. De producten zijn sowieso voor het grootste deel plantaardig en er zijn geen kunstmatige geurstoffen en andere stoffen die schadelijk zijn voor mens & milieu aan toegevoegd. Het wasmiddel dat ik testte, ruikt heerlijk. Maar er is nog geen wasverzachter van het merk te koop in Nederland dus uiteindelijk ruikt mijn was naar wasverzachter en verdwijnt de Seventh Generation oranjebloesemgeur. Jammer.
Schoonmaken met ecologische schoonmaakmiddelen
De duurzame verpakking
De verpakking is verantwoord want gemaakt van 100% gerecycled en recyclebaar plastic maar heeft wel een beetje een brave Libelle/Margriet uitstraling. Ik vind zelf de verpakkingen van bijvoorbeeld Seepje aantrekkelijker want hipper en onderscheidender. Maar op de Amerikaanse website van Seventh Generation zag ik wel een superhip ecologisch jasje met karton looks voor hun geconcentreerde wasmiddel. Misschien komt die ook nog een keer naar Nederland. Unilever gaat trouwens ook experimenteren met navulbare verpakkingen van aluminium en glas. Daar ben ik ook heel benieuwd naar, dus wellicht in de nabije toekomst meer mooi duurzaam nieuws.
De schoonmaakproducten bevatten tot 97% plantaardige ingrediënten
Natuur is één van de redenen waarom ik zo graag in Italië ben. Eten is een goede tweede! En ik ben in goed gezelschap. Hier mijn tips voor top restaurants in Trentino.
Italië en eten zijn bijna synoniem. Als je een Italiaan op Facebook volgt, merk je dat het zelden over politiek of de crisis gaat maar des te vaker over eten. Italianen raken pas echt van slag als ze lezen over pizza met ananas of pasta met tomatensaus uit de magnetron.
Restaurants in Trentino: bio-boerderij Agritur Dalaip dei Pape
Biologisch lunchen op de boerderij
Ben je in de buurt, ga dan zeker naar bio-boerderij Agritur Dalaip dei Pape (loc. Dalaibi (vlakbij passo Cereda), Primiero). De ligging alleen al: op een heuvel omgeven door bergtoppen. Alleen vanwege het uitzicht zou ik hier al een paar uur op het terras willen doorbrengen. De broers Massimo en Daniele zwaaien hier de scepter op deze biologische boerderij. Daniele staat in de keuken, Massimo geeft me een rondleiding over de boerderij. Ik pluk kruisbessen en bosaardbeitjes, volg de kippen op hun tocht door de velden en bewonder hun eieren. Massimo geeft en route uitleg over de verschillende biologische kruiden waarna we doorlopen naar de bijenkorven. Massimo haalt een soort zeef uit een van de korven met daarop bijenpollen in allerlei kleuren. Er zijn in totaal 17 kleuren, afhankelijk van de bloemen waarop de bijen veel komen. Nooit gerealiseerd dat dat zo is.
Massimo geeft me een rondleiding over boerderij Agritur Dalaip dei Pape
Versgeplukt fruit in Trentino, Italie
Verschillende kleuren bijenpollen
Een deel van al dat lekkers uit de tuin zie ik terug op mijn bord als ik aan tafel zit, met dat heerlijke uitzicht op de Dolomieten in de verte. Terwijl een roofvogel een prooi zoekt, geniet ik van versgebakken brood met anijszaad en rucola van de boerderij. De plannen voor de rest van de middag vergeet ik.
Uitzicht over de Dolomieten, Trentino, Italie
Tip: restaurants in Trentino
Na een paar dagen in Trentino ben ik er bijna van overtuigd dat je bij elk restaurant waar je binnenloopt fantastisch kunt eten. Alles is zo heerlijk vers en vol van smaak want zongerijpt. Veel ingrediënten komen uit de buurt want Trentino is een vruchtbare regio. Hier enkele fijne restaurants waar ik genoot van lunch of diner.
- Bij La Primoteca in Predazzo ligt het zwaartepunt op pastagerechten. Je kunt kiezen uit huisgemaakt of pasta van Felicetti, de beroemde pastafabriek uit Predazzo. Wat hun pasta anders maakt dan andere soorten is het water dat ze gebruiken. Heel puur, het stroomt zo van de Dolomieten. Felicetti is de hoogste pastafabriek ter wereld, beweren ze zelf. Hoef je niet meer te rijden, bestel er dan een fles Brezza Riva bij, een heerlijk droge spumante uit de Trentino regio.
Bij La Primoteca in Predazzo ligt het zwaartepunt op pastagerechten
- Pizzeria Excelsior in Cavalese kies je voor een gourmet pizza op niveau. Alessandro Gilmozzi staat al ruim 20 jaar in de keuken. Naast zijn Michelinster-restaurant El Molin, heeft hij dus ook een pizzeria. Gilmozzi gebruikt moedergist, dat gist in de kom en niet in je buik, zo wordt beweerd. Het levert in elk geval een heerlijke bodem op.
Restaurants in Trentino: Pizzeria Excelsior in Cavalese
- Locatie, locatie, locatie, daarvoor ga je naar restaurant Miola in Predazzo (maar dan buiten het dorp, met uitzicht over de vallei). De sfeer is huiselijk en het eten lekker traditioneel. Kok Elisabeth serveert in deze voormalige boerderij het eten van een traditionele bergkeuken. Dit is een plek waar ik graag nog een keer aanschuif.
Kok Elisabeth maakt verse pasta
In restaurant Miola in Predazzos krijg je veel verse, biologische groenten
MEER ITALIE
Altopiano delle Pale in Trentino
Camping Calvello in Trentino, Italie
Zin in een gezonde pizza? Dankzij het kookboek Pizza maak je zelf pizzabodems van jouw favoriete groenten in jouw favoriete kleur. Met fijne toppings natuurlijk.
De cover van kookboek Pizza van Manon van Essen
Het verhaal van de Magioni is zo’n heerlijk succesverhaal. Bedenker en ontwikkelaar Manon van Essen kwam een jaar of drie geleden op het idee om pizzabodems van groente te maken. De bloemkoolpizza bestond al maar nog niet in de kant-en-klaar variant. Het werd een traject van vallen en opstaan en toch weer doorgaan. En uiteindelijk lag de Magioni pizzabodem in de schappen bij de supermarkt. Inmiddels is het concept gekocht door een grote partij die het nog breder in de markt kan zetten.
Homemade, de perfecte vegan pizza
Makkelijk meer groenten eten
Zo’n pizzabodem maakt het wel heel makkelijke om wat meer groente te eten. En dat is nodig want dat er zijn maar weinig mensen die de door het Voedingscentrum aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 250 gram groenten binnen krijgen. Nog een voordeel van groenten-pizzabodems: ze bevatten gemiddeld 30% minder kcal dan gewone pizzabodems.
Zo maak je zelf de perfecte pizzabodem
Zelf je groentenpizza maken
Maar je bent niet afhankelijk van de supermarkt. Pizzabodems maken van groenten kun je ook zelf. In het boek Pizza van Manon van Essen leer je hoe. Natuurlijk kun je zo’n bodem nog wat pimpen. Voeg kurkuma toe en je hebt een felgele pizza. Spirulina zorgt voor een groene bodem. En butterfly pea (ik had er nog nooit van gehoord maar in het Nederlands noemen we het een kittelbloem) maakt dat je bodem een felblauwe kleur krijgt.
Manon geeft er er ook nog vele bijzondere saus- en topping-tips bij. Plus enkele goede recepten voor smaakvolle salades. Ik ga er binnenkort mee aan de slag. Wordt vervolgd!
Pimp je pizzabodem met natuurlijke kleurstoffen
Pizza van Manon van Essen, uitg. Spectrum, prijs: 16,99 euro
Waarom zou je pizza eten niet combineren met wildplukken. Je oogst kun je verwerken als topping op je pizza. Deze boeken maken je wegwijs in de wereld van het wildplukken.
Wildplukken in stadsparken
In de Duitse Bocht liggen tientallen Duitse Waddeneilanden, bewoond en onbewoond. Dus als je alle Nederlandse Waddeneilanden gezien hebt, is het tijd om naar de buren te gaan.
Even in je eigen wereldje in een Starndkorbe op Sylt
Sylt, het chique eiland
Sylt is de meest noordelijke van de Duitse Waddeneilanden. Het eiland schurkt genoeglijk tegen Denemarken aan. Sylt is eigenlijk niet meer dan een lange, smalle strook land met 40 kilometer strand. Het eiland wordt jaarlijks met tonnen zand aangevuld omdat de Waddenzee er vooral neemt en weinig geeft. En met een eiland dat op sommige punten slechts 500 meter breed is, kun je niet al teveel missen.
Fietsen naar de vuurtoren op Sylt (Duitsland)
Duitse Waddeneilanden en Strandkorbe
Eén blik op dat strand bij het dorp Kampen en je begrijpt waarom Sylt zo populair is. Het zachtgele zand staat vol met witte Strandkorbe met blauw/witte kussens. Deze tweepersoons strandstoelen bieden bescherming tegen zon, wind en eventueel de spiedende ogen van andere gasten.
Genieten van de zon op Waddeneiland Sylt
Couture op het strand
Iets eten of drinken met uitzicht op zee is natuurlijk geen probleem. Restaurant Kaamps7 (het vroegere Grand Plage) bij Kampen ligt in de duinen en deze sunset locatie is zó populair dat reserveren voor een diner is aan te raden. Verder naar het zuiden ligt Sansibar, de meest hippe strandtent van het eiland en beroemd in heel Duitsland. De rich & famous komen er onder meer voor de grote collectie wijnen. Sansibar ligt afgelegen in een duinpan beschut tegen de wind, vlak aan het strand. Het terras, de picknickbanken in het duin en de trap voor de standtent zijn altijd afgeladen vol met trendy gasten in een opvallend couture-outfitje.
Lunchen aan het strand in Sylt. Grand Plage heeft inmiddels een nieuwe eigenaar
Lunchen bij restaurant Sansibar op Sylt
Sylt: Keitum en Kampen
Dorpen vol met oude huizen met rieten daken maken ook dat Sylt zo’n aantrekkelijk eiland is. Vooral Keitum is de perfectie zelve met witte, sprookjesachtige huizen met rieten dakdekking. Daar woonden vroeger de kapiteins, nu zijn er restaurantjes, winkeltjes en theetuinen. Allemaal mooi, verzorgd en uitnodigend.
In het mondaine Kampen hebben Bulgari, Hermes, Joop!, Vuitton en andere dure merken in de oude pandjes een aantrekkelijk onderkomen gevonden. Chic en charmant. En dan is er natuurlijk de natuur.
Je kijkt je ogen uit al fietsend over waddeneiland Sylt
Op Sylt staan vele prachtige, rietgedekte huizen
Sprookjesachtig Sylt, het meest chique Duitse Waddeneiland
Natuurgebieden op Sylt
“Fiets zeker even naar het natuurgebied de Ellenbogen, het meest noordelijke stukje van Sylt én van Duitsland”, raadt de eigenaresse van het hotel waar ik logeer aan als ik haar ’s morgens bij het ontbijt om tips vraag. De fietstocht er naartoe door duinen met paarse, bloeiende heide en langs loslopende schapen is verrukkelijk rustgevend. Rond de Ellenbogen staat de wind standaard op standje storm. Hier trotseren natuurliefhebbers de elementen. Zorgvuldig geföhnd haar van chique wandelaars verandert in een minuut in een ongecontroleerde warboel. Ook dit is Sylt.
Schapen hebben volop de ruimte op het eiland Sylt
Hoe sterk is de eenzame fietser… op Sylt
Uitwaaien op het uiterste noordpuntje van Sylt
Op Sylt vind je bijna altijd wel een rustig stukje strand
Föhr, het familie-waddeneiland
Hoe anders is de sfeer op het gemoedelijke Föhr. De eerste toeristen kwamen in 1819, 61 mensen om precies te zijn. Nu nemen jaarlijks 150.000 vakantiegangers de veerboot naar het eiland, vrijwel allemaal Duitsers. Sylt en Föhr, een groter verschil tussen buureilanden is nauwelijks denkbaar. Al op het vasteland kun je zien wie naar welk eiland gaat, meent Klaus Boje, een bewoner van Föhr: “Normale mensen gaan naar Föhr, die anderen naar Sylt”, lacht hij. Die ‘anderen’ blijken welgestelde Duitsers te zijn. Als de jetset naar Sylt gaat, volstaat ze met de mededeling dat ze naar Het Eiland gaat, de overige 34 Duitse Waddeneilanden voor het gemak vergetend.
Een oude strandkar op het Waddeneiland Fohr
Hallig, de ondergelopen eilandjes
“Föhr is populair bij families omdat het veilig is voor kinderen, meent Klaus: “Het ligt in de beschutting van andere eilanden en daardoor is er geen gevaarlijke branding.” Klaus doceert verder over de hallig, brokjes land uitgestrooid in zee. Sommigen zijn bewoond. Deze eilandjes zonder dijken hebben een groot nadeel: enkele keren per jaar lopen ze onder water. Vandaar dat de huizen allemaal op heuveltjes gebouwd zijn. Voor de kinderen betekent dat dat ze soms 30 tot 35 dagen per jaar niet naar school kunnen.
Een nieuwe dag op Fohr, een van de Duitse Waddeneilanden
Grafstenen met een verhaal
Klaus neemt bezoekers vaak mee naar de begraafplaatsen zoals die van de St. Laurentii kerk omdat daar de historie zo van de stenen af te lezen is. Zo is er de grafsteen met daarop tulpen en rozen. De tulpen hangen; de mannen uit de familie zijn allemaal overleden. De rozen staan alle nog fier overeind: de moeder (grote roos) en de drie dochters leven nog. Er is ook de steen van Matthias Petersen, een walvisvaarder die tijdens zijn leven maar liefst 373 walvissen ving. Vandaar zijn bijnaam Lucky Matthew. Jarenlang verdienden de mannen van Föhr hun geld met walvisvangst. Toen dat minder werd en de inkomsten daalden, vertrokken velen van het eiland, op zoek naar een beter leven elders. “New York is de grootste stad van Föhr”, grijnst Klaus. “Alleen daar al wonen naar schatting tussen de 7000 en 10.000 nazaten van bewoners van Föhr. Ook in San Francisco woont een royale hand vol.”
Een van de rijkversierde kerken van Fohr
Hollandse dijken op Föhr
Vanaf de dijk bij Dunsum is het eiland Amrum te zien. Als zee en wind meewerken, loop je zomaar over het wad naar dit buureiland. Zo niet, dan is een strandwandeling van 15 kilometer van Dunsum naar Wyk een goed alternatief. Of pak de fiets. Diverse routes leiden langs de dorpjes. Favoriet is het dorpje Nieblum. Daar zijn lanen met lindebomen met daartussen de oude Friese huizen van kapiteins en andere rijke lieden. Ik stop even bij het museumpje in Oevenum. De energieke bejaarde Heie leidt me in rap tempo, ononderbroken pratend, rond in zijn museum over het dagelijks leven op Föhr door de eeuwen heen. “Ah, je komt uit Nederland’, bemerkt hij. Waarna hij uitweidt over de Hollandse inbreng door de jaren heen. Nederlanders kwamen hier eeuwen geleden al. Zij bouwden eind 15de eeuw veel van de dijken die het eiland nog altijd tegen de zee beschermen.
Terug in de tijd op het Duitse Waddeneiland Fohr
Kuren op waddeneiland Borkum
Het zou een Nederlands Waddeneiland kunnen zijn zo dichtbij ligt Borkum, op slechts vijftig minuten met de ferry vanuit Eemshaven. Anderhalve eeuw geleden kwamen de rijken al naar Borkum, flanerend over de strandpromenade in chique jurken en strakke zomerpakken. In speciale strandkarren gingen ze de zee in voor een dompeling in het gezonde zilte water.
Moderne Strandkorben op het Duitse eiland Borkum
Wadlopen op Borkum
Geen jurk te zien, wel stoere rubber laarzen tijdens de wadwandeling. Terwijl ik al glibberend in de modder mijn evenwicht probeer te bewaren, legt gids Heinrich uit dat er 2700 soorten planten zijn en 300 tot 600 soorten algen. En dat schelpen zich net onder het zand schuil houden voor hongerige vogels en pas bij hoogwater weer tevoorschijn komen. Opmerkelijk is het verhaal over de schelp die via een lange slurf in het zuurstofloze zwarte zand kan blijven ademen. Uitbundig gelach en besmuikt gegrinnik klinkt bij de demonstratie van het slurfje. In het rappe Duits gaat voor mij als Nederlander zo nu en dan een grap verloren, desondanks is het wadlopen zeer vermakelijk.
Wadlopen over de glibberige modder op het wad van Borkum
Onder en in die modderlaag blijkt nog best veel te leven
Wadwandelen op Borkum, er mag gelachen worden
Zeehondjes in de branding
Nog meer dieren blijken bij eb vlak aan het strand te zien. Tientallen zeehondjes zonnen op de drooggevallen zandbank. Via een wandeling over het strand kun je bij laagwater zomaar op enkele meters afstand komen. De natuur is mooi meegenomen, maar velen komen naar Borkum om te kuren. Vroeger werden de sanatoria druk bezocht. Dat kan nog altijd maar er zijn modernere (en luxere) alternatieven voor mensen zonder kwaaltjes.
Zeehonden spotten op waddeneiland Borkum
Wellness met waddenmodder
Wellnesscentrum Gezeitenland biedt ontspannende behandelingen en er is een zwembad met een speciale attractie: een golfstroom die zo sterk is dat je er zelfs op kunt surfen. Ik kies voor de meest populaire wellnessbehandeling: de Schlickpackung met dezelfde stinkende smurrie die ik tijdens een wadwandeling op de zeebodem zag liggen. Volkomen ontspannen en ondanks een ferme douchebeurt nog altijd ruikend naar modder plof ik enkele uren later neer op de terrasjes op de boulevard met de prachtige bouwwerken in Victoriaanse stijl. Zo dicht bij huis en toch zo anders dan onze eigen Waddeneilanden.
De mooie flaneerboulevard van Borkum
Hoe kom je op de Duitse Waddeneilanden?
Je kunt met de trein naar Sylt. De snelste optie brengt je er in 9 vanaf Utrecht of Amsterdam. Naar Föhr en Borkum gaan (auto)ferries. Ben je eenmaal op Sylt dan kun je met de trein terug naar het vasteland en per bus of zelfs per fiets naar Borkum.
MEER DUURZAME VAKANTIES
Liever naar Frankrijk? Ga dan eens fietsen in de Bougogne.
La Voie des Vignes in de Bourgogne
Of trek de bergen in, de Dolomieten in het noorden van Italië zijn zo fabelachtig mooi en afwisselend.
De Dolomieten in Italie
Gent (België) claimt de vega hoofdstad van Europa te zijn. En dat omdat deze supergezellige Vlaamse stad de meeste vegetarische restaurants per hoofd van de bevolking heeft. Bovendien is er in Gent iedere donderdag veggiedag waarbij plantaardig eten gepromoot wordt. Ik was in Gent voor een bijeenkomst van Foodunfolded.
Kunst op je bord, en allemaal plantaardig
Foodunfolded is een digitaal platform dat als doel heeft mensen bewuster te maken van alles wat met voedsel te maken heeft. En dat is soms even schrikken. Zo leer ik dat een derde van ons voedsel wordt weggegooid. Een derde!!! Een schokkende hoeveelheid die je aan het nadenken zet. Een belangrijk deel daarvan komt van huishoudens. In Nederland gooien we volgens Milieu Centraal zo’n 40 kilo per persoon per jaar in de vuilnisbak. Dat kan anders. En het goede nieuws: verspil je geen voedsel, dan bespaar je 140 euro per jaar.
Nog een aandachtspuntje: het plastic dat gebruikt wordt als verpakkingsmateriaal.
Vegan in Gent
Tijdens de bijeenkomst van Foodunfolded in Gent was ik een avond en een dag lang omgeven door gepassioneerde mensen die de wereld een beetje duurzamer willen maken. Bijvoorbeeld door voedselverspilling te verminderen. Maar vaak ook door vegan of in elk geval vegetarisch te eten. En in deze veggie hoofdstad van Europa kun je ook als er geen food event is, fantastisch vegan en vegetarisch eten.
Ook lekker, vegan chocolade
Betaalbaar biologisch bij BE O
Voor de lunch ging ik naar BE O Versbar (Heilige Geeststraat). Eigenlijk een adresje dat je tot de dag van vertrek moet bewaren omdat BE O ook een biologische markt is. En een grote ook. Om de plastic soep in de oceanen terug te dringen, is er zo min mogelijk in plastic verpakt. Veel producten schep je zelf uit tonnen. Dat gaat waarschijnlijk ook voedselverspilling tegen want je hoeft niet meer een kilo van iets te kopen terwijl je 150 gram nodig hebt. Hoe vaak kom je niet een aangebroken pak van iets tegen, achterin de kast en al geruime tijd over de datum? Wat ook opvalt: biologisch is hier heel betaalbaar. Er is trouwens sinds kort ook een BE O in Antwerpen.
Bij de BE O Versmarkt koop je natuurlijk biologische groenten
Minder verpakkingsmateriaal dankzij producten in tonnen bij BE O Versmarkt
Vers biologisch brood bij BE O Versmarkt in Gent
Plantaardig lunchen bij BE O Versbar
Toen BE O Versmarkt in 2015 opende kwam er ook al snel een juicebar, waar onder meer de overschotten van de Versmarkt werden verwerkt. Yep, no-waste! Inmiddels is er een heel restaurant met heerlijke, biologische en betaalbare gerechten. O ja, en alles is plantaardig. Ik geniet bij BE O Versbar van een royale kom vegan bieten-geroosterde bloemkoolsoep met zuurdesembrood. Heerlijk. Wat is dit een fijne lunchplek! Het oude gebouw oogt lekker industrieel, de inrichting is Scandinavisch en er is veel licht dankzij de enorme lichtkoepel. Saai is het hier nooit. Er is van alles te zien omdat de winkel en het restaurant naast elkaar liggen.
Plantaardig lunchen bij BE O Versbar in Gent
Lunchen bij het restaurant van BE O
Vegan lunchen bij restaurant BE O Versbar in Gent
Verrukkelijke fast food: Frites Atelier
Fastfood wordt naar een heel nieuw niveau getild bij het chique Frites Atelier (hoek van de Groentenmarkt en de Langemunt). Nou hebben de Belgen sowieso al niet te klagen over goede patat. Maar Belgische patat is vaak in dierlijk vet gebakken. Niet geschikt voor vegetariërs en vegans dus. Maar ik liep niet binnen bij Frites Atelier voor een zak frites maar voor de nieuwe veganistische aubergineburger met humus, koriander en augurkjes. Net als alles hier is ook deze vegan burger een geesteskind van niemand minder dan top-chef Sergio Herman. En man o man, wat is die burger lekker.
Frites Atelier in Gent voor een vegan burger en vegan friet
De vegan burger van Frites Atelier in Gent
Meer duurzaam eten in België
Zoals gezegd, tijdens de Foodunfolded bijeenkomst in Gent sprak ik verschillende mensen met een passie voor eten én voor onze planeet. En er was een tiengangendiner met gerechten van vijf fantastische Belgische chefs die vegan koken tot kunst verheven hebben. Waanzinnig om een avond lang prachtig ogende, plant-based gerechtjes geserveerd te krijgen. Het gerecht met rooksmaak van Pieter Jan Lint leek net een schilderij. Met een verrassing. Toen ik het deksel optilde, kringelde geurige rook omhoog. Het water loopt me nog in de mond als ik naar de foto’s kijk.
Gerechtje met rooksmaak van Pieter Jan Lint
Restaurant Humus x Hortense, Brussel
De eigenaren van restaurant Humus x Hortense gaven ook een presentatie. Gosj, wat wil ik graag een keer in hun restaurant in Brussel eten. Bij Humus x Hortense is niet enkel het eten duurzaam, ook de kleding van het personeel, het servies, de meubels et cetera. Zelfs de cocktails die ze schenken worden van restafval van groente en fruit gemaakt. Bij veel andere restaurants wordt dat ‘afval’ weggegooid. Dit is echt no waste in optima forma. Tijdens het marathon-diner proef ik onder meer de gele biet met noten terrine en sorbet van gefermenteerde wilde appel van chef Nicolas Decloedt.
Een gerecht van restaurant Humus x Hortense uit Brussel
Plantaardig mét Michelinster
En dan zijn er de plaatjes van Arabelle Meirlaen, een Michelinster-chef die onder meer gefermenteerde rode kool met kaviaar van spirulina serveert. Wat een feestje, en niet alleen om te zien. Haar restaurant in Marchin serveert ook een volledig plantaardig menu. Nog een restaurant voor het wensenlijstje voor een volgend vegan-toertje door België.
Mooi, die kaviaar van spirulina
MEER BELGIE
De rommelmarkt op zondag in Namen
De IJzerenleen in Mechelen
Gefermenteerde groente schijnt reuze gezond te zijn. Vandaar opkomst van de Koreaanse kimchi. Kimchi blijkt heel eenvoudig zelf te maken, bijvoorbeeld van bloemkool.
Wat is kimchi?
Kimchi is een bijgerecht dat in Korea veel gegeten wordt. Eigenlijk is het gefermenteerde groente, zoiets als zuurkool. Maar in Korea worden er vaak nog allerlei ingrediënten aan toegevoegd waardoor kimchi niet alleen zuur maar vaak ook behoorlijk pittig is.
Voor dit recept moest ik een drempeltje over. Ooit reisde ik een dag of tien door Zuid-Korea waar werkelijk van ontbijt tot diner kimchi bij de maaltijden geserveerd werd. Altijd leuk, eten wat de locals eten. Maar die kimchi was wat mij betreft geen succes. Te zuur, te pittig vaak ook. Toch wilde ik proberen het zelf eens te maken. Het voordeel daarvan is dat je zelf kunt bepalen hoe lang je de groente laat fermenteren en daarmee hoe zuur het uiteindelijk wordt.
Met fermenteren is het heel belangrijk dat je hygiënisch werkt. De fermentatie gebeurt namelijk buiten de koelkast dus eventuele bacteriën kunnen heerlijk hun gang gaan. Zorg dus dat de weckpot goed bacterievrij is door hem een tijdje in kokendheet water te zetten.
Dit heb je nodig voor 1 pot bloemkool kimchi
Ingrediënten bloemkool kimchi
- 400 gr bloemkool
- 2 teentjes knoflook, in schijfjes
- ½ tl chilivlokken
- 15 gr zeezout
- ½ l water
- plus een weckpot (inhoud 750 ml)
Stap 1
Snijd de bloemkool in kleine roosjes. De stronk kun je ook gebruiken, snijd die in dunne plakjes. Vul de weckpot met bloemkool. Voeg halverwege de chili en knoflook toe.
Stap 2
Los het zout op in het koude water en schenk in de weckpot tot alle bloemkool onder staat.
Stap 3
Leg een passend schoteltje op de bloemkool. Zo weet je zeker dat alle groente onder water blijft staan. Geen passend schoteltje bij de hand? Vul een boterhamzakje met een beetje water. Knoop het zakje goed dicht en leg het bovenop de bloemkool. Sluit de pot af zonder de rubberrand zodat het gevormde gas kan ontsnappen. Zet er een schaal onder want soms bubbelt er water over de rand.
Stap 4
Laat de pot zo enkele dagen op kamertemperatuur (ongeveer 20 graden) staan.
Stap 5
Check na een dag of drie of de groente al zuur genoeg is naar jouw smaak. Zo ja, verhuis de pot dan naar de koelkast waar de kimchi maandenlang houdbaar is. Je kunt dan de rubberring weer rond het deksel doen. Zo nee, wacht dan wat langer tot de bloemkool kimchi wel de juiste, zure smaak heeft.
Enjoy!
Meer inspiratie nodig? Probeer deze recepten eens!
Een heerlijk, frisse variant op de gewone pesto, deze pesto van platte peterselie.
Met een koolrabi, tomaat uit blik en verse dille zet je snel een smaakvolle soep op tafel
Hij staat in tien minuten op tafel, deze pasta met avocado en zeekraal.
Delen? Dat kan hieronder. De laatste button zorgt voor een printvriendelijke pagina.
Vluchtelingenboten van het Italiaanse eiland Lampedusa krijgen een tweede leven in Amsterdam. Ga mee met een rondvaart van Rederij Lampedusa. Vaar door de Amsterdamse grachten en hoor (levens)verhalen van hedendaagse vluchtelingen.
Met Rederij Lampedusa de Amsterdamse grachten verkennen
Het is een prachtige, zomerse dag in april. In het mini-haventje van Mediametic (Dijkgracht 6) in Amsterdam liggen twee kleurrijke boten van Rederij Lampedusa. De boten zijn een gift van de Italiaanse overheid. En dat is een uitzondering, ze geeft niet dagelijks boten weg. De vaartuigen hebben een historie. Ooit waren het Tunesische vissersboten, daarna werden het smokkelboten. Niet voor drugs of goederen, maar voor mensen. Vluchtelingen die huis, haard en familie achterlieten in de hoop om in Europa een veilig bestaan op te bouwen.
De thuishaven van Rederij Lampedusa is bij Mediametic
Rondvaart in Amsterdam met de Hedir
Na een opknapbeurt zijn de boten nu geschikt voor tours door de Amsterdamse grachten en over het IJ. De kleine Hedir is de meest duurzame, want voorzien van een elektrische motor. Hedir betekent zoiets als donder of gebrul. Een grootse naam voor een fluisterstil varend bootje dat twaalf passagiers kan vervoeren. Alhoewel er tijdens de laatste overtocht van Tunesië naar Lampedusa maar liefst 67 bootvluchtelingen op zaten. Geen idee hoe dat paste.
Sami staat achter het roer. Zijn afkomst blijft een mysterie. Hij komt uit de hemel, lacht Tommy. Tommy is de verhalenverteller tijdens deze rondvaart. In het dagelijks leven is hij schrijver en theatermaker. En ja, ook vluchteling. Uit Egypte.
Geroutineerd leidt kapitein Sami het bootje door de grachten
De vluchtelingen van Amsterdam
Varend langs de statige grachtenpanden verhaalt Tommy over de immigranten in Amsterdam. Soms lijkt het alsof immigratie iets van de laatste decennia is. Maar er zijn altijd al mensen geweest die op de vlucht gingen voor de situatie in hun eigen thuisland. Zo ook eind 16de, begin 17de eeuw. De toenmalige vluchtelingen kwamen niet van ver. Het waren voornamelijk mensen uit de Zuidelijke Nederlanden, Duitsers, Scandinaviërs en Oost-Europese Joden die naar de Republiek der Verenigde Nederlanden vluchtten. Ze werden niet altijd met open armen ontvangen. Hun godsdienst was anders, ze kleden zich flamboyanter, ze spraken andere talen. En ze waren met velen, zo’n 150.000. Toch bleken op den duur de voordelen groter dan de nadelen. Terugkijkend heeft de Republiek veel rijkdom en voorspoed te danken aan de immigranten. Amsterdam zou waarschijnlijk nooit de rijke stad uit de Gouden Eeuw geworden zijn zonder deze instroom.
Je zou bijna verdwalen in de 165 grachten van Amsterdam
De rijkdom van het oude Amsterdam weerspiegeld in de huizen
Zelfs duiven zijn geïmmigreerd
We verkennen tijdens deze anderhalf uur durende rondvaart slechts een klein deel van de 165 grachten en 1281 bruggen van Amsterdam. Zelfs een van de ophaalbruggen blijkt gelinkt aan nieuwe Nederlanders: de Walter Süskindbrug die vernoemd is naar een Joodse Duitser die in Nederland meer dan 600 jonge Joodse kinderen uit handen van de Duitsers redde.
En immigratie blijkt zich niet tot mensen te beperken. ‘Onze’ duiven hebben blijkbaar Schotse roots en de ratten Russische voorouders, leer ik. Ik denk ook gelijk aan de groene halsbandparkieten die ik geregeld zie en vooral hoor in Amsterdam. Een van de recente dierlijke immigranten.
Rondvaart met Rederij Lampedusa. Op de achtergrond de Walter Suskindbrug
Fan van Oranje
Tommy vertelt ook zijn eigen vluchtelingenverhaal. Na de Arabische lente werd in Egypte blijven te gevaarlijk voor hem. Zijn plan was naar een van de Caraïbische eilanden te gaan omdat hij daar geen visum voor nodig had. Maar dat ging niet door. Zweden stond als tweede op zijn lijstje, maar daar kreeg hij geen visum voor. Dan maar Turkije, was de conclusie. Maar die nacht droomde hij dat hij naar Nederland moest gaan. Zijn moeder was niet verbaasd. Als jochie van vier juichte hij al als het Nederlandse voetbalteam een doelpunt maakte. Vanwege Ruud Gullit. Het is niet zomaar een verhaaltje. Hij laat een foto zien van hemzelf als tienjarig jochie waar op hij met trots een Oranje-voetbalshirtje draagt. Dus het werd Nederland.
Storyteller Tommy en enkele gasten aan boord van boot Hedir
Een nieuwe start
We varen verder door de prachtige grachten van Amsterdam. We horen over de historie en zien de mensen op terrassen langs het water genieten van het heerlijke voorjaarsweer. En ik realiseer me weer wat een geluk ik heb in dit land geboren en getogen te zijn. Vrijheid, voorspoed, vrede, kansen…
Genieten van het mooie weer langs de Amsterdamse grachten
Tommy vertelt verder over zijn trauma’s. En over slapeloze nachten en nachtmerries maar ook over het volgen van dromen. Over de humor inzien van nare en rare dingen die gebeuren. En over negatieve gebeurtenissen in iets positiefs veranderen. Daarover gaat ook zijn boek ‘12 Dagen’ dat in september uitkomt. De titel slaat op de eerste twaalf dagen in Nederland. Hij dacht vrijheid gevonden te hebben maar zat bijna twee weken vast. Dat boek moet je lezen, al was het alleen al voor het hilarische verhaal over de bus die langs het vluchtelingenopvangcentrum reed waar hij enige tijd verbleef.
Tommy vertelt zijn eigen levensverhaal en dat van de stad Amsterdam
Met de Hedir door Amsterdam, voor wie eens een andere boottocht wil maken
Boek een rondvaart bij Rederij Lampedusa
En dan zijn we terug bij Mediametic. De tour had van mij veel langer mogen duren. Het was interessant, amusant, leerzaam en ook gewoon leuk.
De rondvaarten van Rederij Lampedusa zijn zeker niet alleen voor toeristen. Of eigenlijk zijn ze juist interessant voor Nederlanders. Na bijna 30 jaar in Amsterdam gewoond te hebben, hoorde ik verschillende dingen over de stad die ik niet wist. Maar het is vooral interessant om het persoonlijke verhaal van hedendaagse immigranten te horen.
Kapitein Sami van Rederij Lampedusa in Amsterdam
Op de website van Rederij Lampedusa kun je een tour boeken, met een heel gezelschap of individueel.
PS: de Oosterdoksdraaibrug van de Oosterdokskade naar de Dijksgracht is voorlopig niet in gebruik. Vanaf station Amsterdam Centraal kun je Mediametic bereiken via de De Ruijterkade en over het water bij de Piet Heinkade naar beneden.
Nog wat kussens in het bootje Hedir voor comfortabel zitten
