Mijn rondreis door het Italiaanse Molise gaat vanaf kustplaats Termoli het binnenland in. Stranden maken plaats voor wijngaarden, (besneeuwde) bergtoppen en knusse bergdorpen. In dit bijna verlaten deel van Italië zijn leegstaande huizen en zelfs een molen omgebouwd tot bijzondere hotels.
Castel del Giudice met hotel Borgotufi op een van de bergtoppen in Molise
Zodra ik het strand van Termoli en de Adriatische Zee de rug toekeer, verschijnen er wijngaarden in het glooiende landschap. Dan plotseling een groot meer, Riserva Naturale Regionale Lago di Serranella, met de besneeuwde pico de Majella in de achtergrond. En weer iets verder ben ik omringd door de bergen van Parco Nazionale della Majella, een van de natuurparken van Molise. Zandkleurige dorpjes zijn tegen de berghellingen geplakt en her en der staan enkele huisjes op de toppen van spitse bergen. Veel verkeer is er niet. Evenmin als grotere dorpen. Je moet hier tijdig tanken, bedenk ik me.
Het glooiende landschap van Molise, Italië
Hotel Borgotufi in Castel del Giudice
Mijn doel van de dag is hotel Borgotufi in Castel del Giudice. Het bijzondere van dit hotel is dat het een albergo diffuso is, waarbij de kamers verspreid door het dorp liggen. Molise is een van die Italiaanse regio’s die te maken heeft met leegloop. Vele huizen en andere gebouwen blijven onbewoond achter. Die vormen de basis voor hotel Borgotufi in Castel di Giudice. Veel van de huidige hotelkamers waren vroeger stallen. Ze liggen verspreid door het bergdorpje. De gemeente, inwoners en een investeerder zijn samen eigenaar van het hotel. En dus is de betrokkenheid groot. De liefde voor hun regio zie je terug in de sfeervolle kamers. En niet onbelangrijk, dankzij de renovaties zijn alle hotelhuisjes aardbeving-proof.
Een nieuwe dag in hotel Borgotufi in Castel del Giudice
Ochtendwandeling in Castel di Giudice
Het was donker toen ik arriveerde en genoot van een heerlijk diner met veel producten uit de regio. Dus sta ik ’s morgens bijtijds op om rond zonsopgang het dorp rond te lopen. Hogerop zie ik een kerktoren, dat is mijn doel deze wandeling. En dat blijkt nog best een opgave met kronkelige straatjes die vaak niet de kant opbuigen die ik verwacht/hoop en steegjes die enkel doodlopen. Vaak wel met een waanzinnig uitzicht op de omliggende bergen. De rust en stilte zijn verslavend. Je zou niet zeggen dat er in dit dorp ook nog 300 mensen wonen. Als de zon boven de bergen rijst en door de wolken piept, is het droomplaatje compleet.
De straatjes rondom hotel Borgotufi in Castel del Giudice
Een religieus beeldje is nooit ver weg in het katholieke Italië
Biologisch ontbijtje
De ambities eindigen niet bij de realisering van het hotel. Er wordt nog volop gerenoveerd. Meer kamers komen er maar ook een bar en enkele winkeltjes waar lokale producten te koop zullen zijn. Enkele daarvan proef ik bij het ontbijt. De appelsap van biologische appels uit eigen appelboomgaarden is heerlijk dik en smaakvol. Dat geldt ook voor de gewone appels die op het ontbijtbuffet liggen. Ze hebben inmiddels 13 soorten appels in de boomgaarden. En er zijn nog volop testvelden met andere lokale soorten. En die appels zullen ze nodig hebben want er zijn vergevorderde plannen om appels te gebruiken voor een micro-bierbrouwerij.
In de boomgaarden rond BorgoTufi Castel del Guidice groeien vele soorten appels
Activiteiten in Molise
Wanneer je Molise ook bezoekt, er zijn altijd activiteiten om uit te kiezen. ’s Zomers kun je er wandelen in natuurparken, raften en mountainbiken. Wie zin heeft kan tijdens een workshop typisch Italiaanse gerechten leren koken. ’s Winters kun je 30 minuten rijden verderop in het Abruzzo National park (de Abruzzen) wintersporten. Skiën, langlaufen, winterwandelen, het is allemaal mogelijk. Moleasy, een samenwerkingsverband van vijf hotels in de regio, organiseert op verzoek een op maat gemaakte reis met een door jou gekozen thema waarbij je logeert in een of enkele van de hotels.
’s Zomers wandelen in de bergen, ’s winters kun je wintersporten.
Altilia, Romeinse ruïnes
Dwars door Molise lopen 11 transumanza, de ‘groene gras-wegen’ die herders namen (en soms nog steeds gebruiken) om hun koeien en schapen van de hooglanden in Abruzzo naar de lager gelegen delen van Puglia te brengen, en vice versa. Langs de route ligt Altilia, een archeologische vindplaats in Molise. Romeinen en Samnieten voerden in deze regio pittige gevechten. Uiteindelijk wonnen de Romeinen en de overblijfselen van één van hun steden is in Altilia te zien. Ik arriveer vroeg, het hek gaat net open. In alle rust geniet ik van de oude toegangspoorten, het theater, de plek waar de markt was en meer. De ochtendmist maakt de plek extra sfeervol. Latere bewoners hebben her en der op de ruïnes een huis gebouwd. Mooi wel dat die niet weggehaald zijn. Het is leuk te zien hoe mensen eeuwen later gebruik maakten van wat hun voorgangers hebben neergezet.
Een mysterieuze mist maakt Altilia nog specialer
Zodra de hekken opengaan, lopen we Altilia in
Altilia, Romeinse ruïnes
Altilia, een van de Romeinse vindplaatsen in Molise
Albergo diffuso: La Piana dei Mulini
Niet ver van Altilia ligt alweer een albergo diffuso: La Piana dei Mulini. Het is een voormalige watermolen langs de Biferno rivier. Ook deze molen ligt langs de transumanza paden. Ooit werd er wol geverfd van de geschoren schapen die passeerden. Wat hier nog steeds volop te vinden is, is de witte truffel. Michele di Rienzo laat samen met zijn truffelhond Stella zien hoe dat zoeken in z’n werk gaat. Na een opleiding van zes maanden is Stella een volleerde truffelzoeker. In enkele minuten wijst ze een plek aan. Het is een klein truffeltje maar zelfs die zou al zo’n 36 euro opbrengen. Doe mij ook zo’n hond. Stella krijgt een snackje als beloning, wij eten ’s avonds heerlijke pasta met truffel. Michele vertelt dat maar liefst 60% van de witte truffel die wereldwijd gevonden wordt uit Molise komt. Zo’n 6000 truffel hunters verdienen er een leuk zakcentje mee.
60% van de witte truffel wordt gevonden in Molise
Biologische boerderij
Mijn enorme kamer in de molen is minimalistisch ingericht. Iets té misschien basic, zo’n omgeving verdient een knusser interieur. Het restaurant is gelukkig een stuk gezelliger. En het eten uit de regio verrukkelijk. Natuurlijk inclusief truffel, die in royale hoeveelheden gebruikt wordt. Ik raak in gesprek met Nicola en Michele, twee jonge mensen met een idealistische droom. Na hun studie kwamen zij terug naar Molise waar ze nu hun eigen boerenbedrijf ALBA runnen. Ze maken schapen- en geitenkaas, verbouwen biologisch graan en biologische bonen. Het fruit voor hun jams plukken ze in het wild. En ze maken fantastische olijfolie. Alles op de boerderij wordt gebruikt en eventueel hergebruikt. Het resultaat is dat ze geen energie gebruiken maar opwekken.
Nicola laat de kazen zien die zij en Michele maken
Kabbelende rivieren en een Romeinse brug
Na een lange, gezellige avond word ik de volgende ochtend toch weer vroeg wakker. Ik hoor het water van de molen klateren en wil nog wat van de omgeving zien. Als je naar de rivier loopt en dan rechtsaf gaat, kom je bij de ruïnes van een Romeinse brug, vertelde iemand van het personeel de vorige avond. Door de mist wandel ik die kant op. Ook nu weer houdt een hond me gezelschap. Alsof ie de weg wil wijzen. Zodra de brug in zicht is, verdwijnt hij in de mist.
Een Romeinse brug bij albergo diffuso La Piana dei Mulini
Nog eenmaal authentiek Molise
Het is een veel misbruikte uitdrukking, maar Molise is echt authentiek. Er zijn wijngaarden, olijfbomen, herders die al trekkend met hun kuddes groene, onverharde wegen vormen, bergen, kastelen en Middeleeuwse stadjes. En natuurlijk fantastische wijnen en volop biologische groente en fruit.
Dat de 21ste eeuw soms ver weg lijkt, merk ik zeker in het dorp Roccapipirozza. In 1320 werd hier een kasteel met een toren gebouwd. Daaromheen kwamen steeds meer huizen, stallen, kerken en andere gebouwen. In de jaren ’60 van de vorige eeuw was Roccapipirozza een levendig dorp met zo’n 1000 inwoners. Nu wonen er nog maar 70 mensen en begint het verval z’n sporen na te laten. Maar niet voor lang meer. De eigenaar van mijn laatste hotel heeft wilde plannen met het dorp. Daarvoor moet ik later terug.
Het dorp Roccapipirozza Alta in Molise, Italië
Er wonen nog maar enkele tientallen mensen in Roccapipirozza
Een detail van een huis in Roccapipirozza, Molise
Le Sette Querce, de 7 eiken
Maar niet ver van het dorp is nu al een prachtige plek: Le Sette Querce, ofwel: de zeven eiken. Rocco Peluso en zijn broer Vincenzo groeiden op in Sesto Campano, een dorp op 750 meter boven zeespiegel. Ze gingen studeren en zagen dat hun geboortedorp langzaamaan leegliep. Achttien jaar geleden ontstond het idee de vervallen huisjes te renoveren en om te toveren in hotelkamers. Het dorpje ligt fantastisch middenin de natuur met glooiende heuvels. Als je ergens kunt onthaasten en je hoofd kunt leegmaken is het hier. Opnieuw maak ik ik ’s morgens vroeg een wandeling. Ditmaal vergezeld door de 13 ezels die hier heerlijk vrij rondlopen in de bergen. ’s Avonds komen ze altijd terug omdat ze dan extra gevoerd worden.
De omgeving van Roccapipirozza en Sesto Campano
Ezels hebben heerlijk de ruimte bij hotel Le Sette Querce
De ezels komen je ’s morgens zelfs begroeten bij je huisje
Genieten van de natuur en de rust bij Le Sette Querce
De grond bij Le Sette Querce is blijkbaar erg vruchtbaar, deze pompoen is echt enorm
De bejaarde moeder van Rocco werkt nog iedere dag mee op de boerderij
Pizza en wijn, wat wil je nog meer?
Na enkele dagen weet ik dat de inwoners van Molise trotse mensen zijn. Trots op hun regio, de natuur, de dorpen en hun eten en drinken. Verschillende fantastische wijnen stonden er al op tafel. Ik ben verslaafd aan de rode Tintilia wijnen, die enkel in Molise gemaakt worden. De beste wijn uit Molise zou die van wijnhuis di Majo Norante zijn, vlakbij de kust. Deze wordt verkocht bij Harrod’s en staat op de kaart bij alle goede enoteca’s in Europese grote steden. Maar nu is het tijd om olijfolie te proeven, gevolgd door een lesje pizza maken. Na het pizza-diner wordt gevraagd of we naar buiten willen komen. En groot kampvuur brandt, en voor iedereen zijn er vers gepofte kastanjes. Het eten, de natuur, de dorpjes en de gastvrijheid, ik ga het missen als ik weer thuis ben.
Pizza bij Le Sette Querce in Molise
En na het eten gepofte kastanjes bij een kampvuur
Eigenaar Rocco in het museum-huisjes dat nog helemaal authentiek ingericht is
Kaas van de boerderij, gemaakt door de moeder van Rocco
Hasselt is één van de leukste verrassingen van België. Niet teveel toeristen, wel de Belgische gezelligheid. Wandelend door de stad ontdek je (culinaire) hotspots, musea, groene oases en meer. Thema’s genoeg voor een stedentrip-weekendje weg.
Stedentrip Hasselt, de hotspots
1. Smullen met de smaakroute
Zeg je België, dan denk je aan het Bourgondische leven. Hasselt is daar geen uitzondering op. Sterker nog, de stad doet er alles aan de lokale lekkernijen extra onder de aandacht te brengen. Bijvoorbeeld tijdens een culinaire wandeltocht door de stad. Koop bij de Toerisme Hasselt (Maastrichterstraat 59) voor 9 euro een routeboekje (Smaakroute All-In) met daarin bonnen voor het proeven van lokale specialiteiten. Je krijgt onder meer chocolade, jenever, koffie en speculaas voorgeschoteld. Geniet ondertussen van de fijne gevels en mooie pleinen die je onderweg ziet.
Tijdens de smaakwandeling proef je natuurlijk lokale jenever
Dat moet je even proeven, speculaas van dePaifve in Hasselt
2. Loop de Madammen-route
Vrouwen speelden een belangrijke rol in de historie van Hasselt. Tijdens deze wandeling ontdek je alle ins en outs. Zo is het Modemuseum Hasselt een aanrader. Vanwege de tentoonstellingen, maar ook vanwege het gebouw dat vroeger het Grauwzusterklooster was. What’s in a name? Ook in het Begijnhof met een heerlijke groene oase is tegenwoordig een museum/galerie. In Kunstcentrum Z33 bewonder je hedendaagse kunst.
Rustmomentje: een begijnhof in Hasselt.
Jeneverstokerij in kloosterhoeve
Het Jenevermuseum is ondergebracht in een oude stokerij. En die stokerij was dan weer gevestigd in de hoeve van het Witte Nonnenklooster. Leuk trouwens om meer te leren over deze drank die in Nederland ook veel geproduceerd werd. En om te proeven. Gosh, wat is er veel variatie in soorten jenever. Weer wat geleerd. Ook de Grote Markt was een plek waar sterke vrouwen de scepter zwaaiden. Veel weduwen werden waardin en runden een herberg of café.
De brochure met de Madammen-route is voor 3,50 euro te koop bij Toerisme Hasselt (Maastrichterstraat 59).
Veel weduwen hadden vroeger een café in Hasselt
3. Wandelen: Architectuur in Hasselt
Heel soms moest ik even slikken tijdens mijn architectuur-verkenning van Hasselt. Sommige gebouwen zijn nogal uniek. En dat kan fantastisch zijn, maar soms is het ook heel erg wennen. Wat niet wegneemt dat ik blij ben dat zulke gebouwen ook een plek krijgen in de stad. Ik merk zo nu en dan trouwens dat ik een stijl die ik 20 jaar geleden spuuglelijk vond, nu opeens kan waarderen. Dus wie weet ben ik bij een volgend bezoek aan Hasselt heel blij om bijvoorbeeld het Gerechtsgebouw van architectengroep TWINS te zien.
Opvallende architectuur: het Gerechtsgebouw van Hasselt
In het centrum van Hasselt staan nog veel klassieke gebouwen, zoals het Stadhuis
Architectuur-stromingen in Hasselt
Duidelijk wordt wel dat Hasselt een stad is die steeds vernieuwt, van de knusse gebouwen op de markt tot de nieuwe woon- en werkwijken. Zoals bij de Slachthuiskaai, waar een nieuw leefgebied verrezen is. Wat een lekkere locatie, zo aan het water. Daar vlakbij, aan de overkant van het water, zie je op een muur een prachtig street art werk van ROA (een Belgische graffiti artiest uit Gent) van een enorme uil op een muur. De architectuurroute kost 2 euro en is te koop bij Toerisme Hasselt.
Een werk van graffiti artiest ROA
4. Ontdek: Street art in Hasselt
Welke wandeling je ook kiest (of als je gewoon lekker aan het slenteren/winkelen bent), je ziet geregeld kunstwerken op de buitenmuren. Meer dan 100 (internationale) kunstenaars hebben hun, vaak keurrijke, sporen achtergelaten. Wie meer wil weten over de street art in Hasselt kan een app downloaden (Street Art Cities) met alle informatie over de kunstenaars. Of haal bij de VVV en kaart met daarop een fietsroute én een wandelroute langs de mooiste werken. Af fietsend zie je gelijk een stuk meer van de stad. Zin om nog wat verder te fietsen? Rijd door naar Domein Kiewit, een rustig, groen park aan de stadsrand. Daar zoek je een plekje op het terras van Koe-vert, een restaurant gerund door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Een goeie lunchlocatie!
Een van mijn favoriete street art werken (van akajimmyc) in Hasselt
Zonnetje erbij? Dan kies je voor het terras van restaurant Koe-vert
Gezond lunchen bij restaurant Koe-vert
5, 6, 7. Drie keer shoppen in Hasselt
Wat winkels betreft heeft het compacte Hasselt een heerlijk royaal aanbod van hotspots en klassiekers. Het maakt dus niet uit of je hart sneller gaat kloppen van exclusief en superdeluxe, verrukkelijk vintage of juist van totaly trendy. Bij het Toerisme Hasselt zijn drie plattegronden te halen waarop alle adressen in jouw favoriete stijl staan aangegeven.
Vintage vondsten bij tweedehands winkel Assepoes
Vintage vondsten bij tweedehands winkel Assepoes
Mijn favoriete winkels
- Seventy One (Minderbroederstraat 7), een retrowinkel met kleding en meer in de stijl van toen.
- Woonwinkel Oui, (Aldestraat 50) met prachtig design voor in huis, veel in ingetogen Scandinavische stijl. Een winkel vol verleidingen dus.
- De Fietsbar (Minderbroedersstraat 54) is dé koffieplek voor fietsfanaten. Terwijl jij je cafeïnegehalte weer op peil brengt, kan hier je fiets gerepareerd worden. Ook slenteraars zijn overigens welkom voor drankje of lunch.
- Tweedehandskledingwinkel Assepoes (Bampslaan 37) voor de mooiste retrovondsten. En als je tweedehands koopt, treft je niet alleen unieke stukken aan, je bent ook ook lekker milieuvriendelijk bezig.
- Coffee bar Mucho Gusto (Zuivelmarkt 44) is dé plek voor een oppeppend rustmomentje. Echt goede koffie die ook goed is voor de koffieboeren.
- So Sweet (Dorpsstraat 32) voor hippe kleding in een heel eigen stijl met een lekker vette knipoog naar jaren 50 en 60.
- De Sky Lounge (Torenplein 8) op de 19de verdieping van het Radisson Blu hotel is een mooie afsluiter van een dag shoppen en wandelen. Uitkijkend over Hasselt gaat de dag over in de avond.
Mooie interieurspullen bij woonwinkel Oui
Koffietijd bij Mucho Gusto
Vanaf de 19de verdieping is dit het uitzicht vanuit de Sky Lounge
So Sweet verkoopt hippe kleding met een vintage uitstraling
De Fietsbar, fietsreparatie-atelier en koffie-/lunchadres
8. Leuk en duurzaam: Veranderstad Hasselt
Een duurzame stedentrip wordt voor steeds meer mensen belangrijk. Sommige dingen zijn snel te regelen. Met het openbaar vervoer reizen bijvoorbeeld. Ter plekke vegetarisch of vegan eten is in bijvoorbeeld Hasselt ook geen enkel probleem. Ben je op zoek naar meer duurzame initiatieven, check dan de kaart van Veranderstad Hasselt waarop zo’n 50 duurzame initiatieven staan aangegeven. Niet allemaal geschikt voor de stedentripper, maar er staan ook volop tips op (denk aan restaurants, tweedehands winkels) waar je wel iets aan hebt tijdens een weekendje weg in België. Alvast één tip. Restaurant De Levensboom (Leopoldplein 44) is het perfecte adres voor vegetariërs, vegans en andere dierenliefhebbers. Okay, nog een tip: Oxfam Bookshop (Dorpsstraat 21) met zo’n 12.000 tweedehands boeken. Voor een prikkie sla je een fijn boek op de kop om te lezen in de trein naar huis.
Verrukkelijk vegan eten bij restaurant De Levensboom
Scoor nog even een tweedehands boek bij Oxfam
Meer informatie over wat te doen in deze stad vind je op de website Visit Hasselt.
Fietsroute Die Bergstrasse ligt in de warmste regio van Duitsland. Een mooie voor- en najaarsbestemming dus. Wij kozen voor standplaats Heidelberg en maakte vandaar enkele tochtjes naar romantische stadjes in de buurt.
Het landschap langs de Bergstrasse fietsroute in Duitsland
“When angels are on holiday the weather is nice”, is de reactie van iemand in Weinheim, als we zeggen dat we zo ontzettend blij zijn met het aangenaam warme, zonnige weer zo vroeg in het voorjaar. Mijn reisgenote en ik moeten er bijna van blozen. Een meer nuchtere verklaring is natuurlijk dat de Bergstrasse in de warmste regio van Duitsland ligt. Vandaar de bijnaam Duits Toscane. Afijn, hoe dan ook, we genieten. Het eerste wat we dan ook doen als we in Weinheim aankomen, is fietsen stallen en een plek uitzoeken op een van de vele terrasjes op het Marktplein voor een koffie met croissant.
Koffietijd? Zoek een plekje op het centrale plein vol terrassen in Weinheim
Fietsen van Heidelberg naar Darmstadt
We hebben er dan al een fietstocht vanaf Heidelberg opzitten via de Bergstrasse die van Heidelberg naar Darmstadt loopt, een traject van ongeveer 85 kilometer langs onder meer glooiende wijngaarden en rijen fruitbomen. Of eigenlijk zijn er twee routes, de klassieke route en de natuurroute die elkaar op sommige plekken kruisen. Op het stuk Heidelberg-Weinheim is de natuurroute veel vlakker dan de klassieke. Dus wie niet meer hoogtekilometers wil maken dan strikt noodzakelijk…
Al fietsend passeer je verschillende schattige dorpjes
Volop historie in Weinheim
Weinheim is klein maar desondanks een stadje waar we uren blijven plakken. De eeuwen historie spatten hier van de huizen, kerken en kastelen. En alles ziet er zo schattig uit dankzij de vele vakwerkhuizen. Vroeger waren er in de stad veel leerlooierijen en aan de prachtige huizen te zien verdienden enkelen daar goed geld mee. Het marktplein waar ook het oude stadhuis staat, was de plek voor de handel. Nu geniet iedereen daar op de terrassen van het goede leven.
Een van de knusse straten in Weinheim
Kunstig vakwerk in Weinheim, Duitsland
Maar dé verrassing van Weinheim is het vele groen. Er is een rozentuin, een homeopathische tuin, een exotisch bos en, onze favoriet, een botanische tuin Hermannshof. Het is een oase van bloeiende planten en bloesemende bomen, mede dankzij het mediterrane klimaat. De oudste bomen zijn al ruim 240 jaar oud.
Rondom Weinheim is het vooral heerlijk groen
Tulpen, tulpen, tulpen, het lijkt Nederland wel hier in Weinheim
Een van de oudste bomen in Weinheim, Duitsland
Culinair genieten langs die Bergstrasse
Van de Hermannshof is het enkele minuten wandelen naar de kasteeltuin. We waren van plan op het marktplein iets te eten maar kregen de tip om naar het Schlosspark restaurant te gaan. Misschien niet de plek om in een sportieve fiets-outfit te gaan zitten, maar wij hebben gelukkig een redelijk nette broek met T-shirt aan. Het restaurant is een mooie mix van een klassiek, chique decor met moderne inrichting. En de gerechten? Te lekker. En zo betaalbaar ook, bijvoorbeeld een hoofdgerecht van zalm op aspergerisotto en een soepje vooraf voor 14 euro.
Tijd voor de lunch in Weinheim langs de Bergstrasse
Heuvelachtige Bergstrasse
De terugweg begint met enkele pittige hellinkjes maar gaat daarna dalen we voornamelijk. Het eerste stuk is het wel goed opletten op de bordjes want we blijven links- en rechtsaf slaan, maar als we Weinheim eenmaal uit zijn, wordt het makkelijker. De weg gaat over in een rustig landweggetje en daarna in een fietspad. Een van de leukste stadjes die we op de terugweg passeren is wijnstad Schriesheim. Buurstad Ladenburg laten we even links liggen (of eigenlijk rechts) want dat is de bestemming voor morgen. Voor we er erg inhebben, zien we de eerste huizen van Heidelberg alweer.
Nog 18 km dan zijn we weer in Heidelberg
Fietsen langs de Neckar
Dag twee voelt Heidelberg al als thuis en dus besluiten we even niet op bordjes te letten maar kriskras door de stad richting rivier te fietsen. Er liggen verschillende bruggen over de Neckar, dus het is eenvoudig om naar de overkant te komen. We beginnen weer met een stuk Bergstrasse maar die buigt op een gegeven moment af en wij willen graag zo dicht mogelijk langs de rivier blijven rijden want ook daar ligt een heerlijk fietspad. Het is genieten van de ruisende gele koolzaadvelden en de fluitende vogels. Wat een rust. Ladenburg is wat bescheidener van omvang dan Weinheim. Maar ook hier zorgen de vele vakwerkhuizen weer voor sfeer. Er zijn volop terrassen voor een kop koffie en op vrijdag is er markt, altijd leuk. En handig voor het inkopen van wat picknickspullen voor een al fresco-lunch op een bankje aan het water.
Bruggen over de Neckar verbinden de twee dele van Heidelberg
Het charmante stadje Landenburg ligt ook langs de Bergstrasse
Let op de details op de huizen in Ladenburg, Duitsland
Koffie op een knus terras in Ladenburg langs de Bergstrasse
Relaxt fietsen lang de rivier
Net voor we Ladenburg in reden, zagen we een pontje naar de overkant. Een kaartje met fiets kost maar 60 cent en aan de overkant blijkt er alweer een fietspad vlak langs de rivier te lopen. Op ons gemak trappen we de 16 kilometer terug. Tijd genoeg om ’s middags Heidelberg te verkennen. Alles over de bezienswaardigheden en hotspots in Heidelberg beschreef ik al in een eerdere blog.
Met het veerpontje naar de overkant van de Neckar rivier
De kastelen van die Bergstrasse fietsroute
De Bergstrasse rijgt zo’n 30 kastelen en paleizen als een parelketting aan elkaar. De mooiste is waarschijnlijk het slot in Heidelberg. Dit kasteel was het decor van een romantisch liefdesverhaal: dat van de zeventienjarige Frederik V die trouwde met de even oude Engelse Elizabeth Stuart. Voor haar veranderde hij het eeuwenoude fort bovenop de berg in een paleis. Vanuit de paleistuin heb je een wijds uitzicht over de rivier en de prachtige Alte Brücke. Heidelberg is een bruisende studentenstad, met meanderende straatjes, een lange autovrije winkelstraat, prachtige bouwwerken en veel restaurants en cafés.
Ontdek het romantische verhaal van dit slot in Heidelberg
De trendy wijken van Heidelberg
We springen nog even op de fiets om de statige panden in de chique wijk Neuenheim aan de overzijde van de Neckar te bewonderen. En voor een dosis hip en trendy peddelen we naar de wijken die grenzen aan de oude stad: Bergheim en Weststadt. De Märzgasse en de Plöck zijn de straten voor leuke winkeltjes en hippe koffietentjes. Nog zin in een beetje cultuur? Dan is Sammlung Prinzhorn (Voßstrasse 2) een aanrader. De kunst die je hier ziet, is gemaakt door psychiatrische patiënten. We eindigen de dag in Cave 54 (Krämergasse 2), de oudste jazzclub van Duitsland waar zelfs Ella Fitzgerald op het podium stond.
Cultuur snuiven bij museum Sammlung Prinzhorn in Heidelberg
De mooiste brug over de Neckar ligt in Heidelberg
Lekker duurzaam: Fietsvakantie Heidelberg
-
Met de trein naar Heidelberg
De afstand Utrecht – Heidelberg is ongeveer 475 kilometer. Of ga met de trein, de snelste trein legt de afstand Utrecht-Heidelberg in iets meer dan vier uur af. In een aantal treinen kan de fiets mee.
Heidelberg en de Neckar, mijn stadplaats voor een fietstocht langs de Bergstrasse
-
De Bergstrasse fietsroute
Wij kozen voor standplaats Heidelberg maar het is ook mogelijk de Bergstrasse helemaal tot aan Darmstad of vice versa te rijden, een afstand van ongeveer 85 kilometer. Ook nu geldt: de natuurvariant is vlakker dan de klassieke Bergstrasse. Op deze website kun je de route invoeren en hoogteverschillen zien, ook in het Nederlands.
Geen vakantie zonder voorpret. Op deze website vind je informatie over de Bergstrasse en de plaatsen langs de route.
De Bergstrasse fietsroute staat ook op borden goed aangegeven
Tip: Te weinig tijd om de bijna 40 kilometer van Heidelberg naar Weinheim en terug te rijden? Dan kun je ook tram 5 van Heidelberg naar Weinheim nemen (de fiets mag gratis mee) en terugfietsen.
Restaurants in Heidelberg: 4 x eten
Heidelberg is een studentenstad. Dus waarom niet een keer in de mensa (het universiteitsrestaurant) eten? Een van de weinige gebouwen die niet in vlammen opging tijdens de grote brand van 1693 is de Marstall, grenzend aan de oude stadsmuur. Het interieur is volledig gepimpt en de oude stallen doen nu dienst als mensa. Iedereen is welkom, ook niet studenten. Het buffet bestaat uit een royale hoeveelheid salades en warme gerechten, vlees, vis en vegetarisch. Je schept op waar je trek in hebt, zet het bord bij de kassa op de weegschaal en afrekenen maar. Vervolgens is het kiezen tussen aanschuiven aan de tafels binnen of op de binnenplaats buiten.
-
Take away van de beste bakker
Wil je iets lekkers te eten meenemen voor onderweg? Fiets dan in Heidelberg eerst even langs bakker Göbes (Plöck 34) en koop de specialiteit: nusszopf. Dit is een brioche-achtig brood met kaneel en amandelspijs. Heerlijk. Ook voor vroege vogels, de winkel gaat al om 6 uur ’s morgens open.
Een aanrader voor (parttime) vegetariërs/veganisten is restaurant Red (Poststrasse 2). Ook een buffetrestaurant met verrassende en zeer smaakvolle vegetarische en veganistische gerechten. Take-away is ook mogelijk.
Lekker vegetarisch en vegan eten bij restaurant Red
-
Klassiek restaurant Heidelberg
Een klassieker in Heidelberg is Goldener Hecht (Steingasse 2), met een knusse inrichting en een klassieke keuken. De locatie is perfect, vlakbij de oudste brug van de stad. Het is beroemd omdat Goethe bijna in het bijbehorende hotel geslapen had: helaas waren alle bedden bezet toen hij aanklopte.
Traditioneel restaurant Goldener Hecht in Heidelberg
Hotels in Heidelberg: 3 x slapen
-
Viersterren hotel NH Heidelberg
Hotel NH Heidelberg ligt vlakbij het oude centrum van Heidelberg. Een deel van het NH Heidelberg hotel is nieuwbouw met trendy ingerichte kamers, een andere deel is ondergebracht in een voormalige brouwerij en ademt historie. In de lobby is de trap te zien waar de oude meesterbrouwer Friedrich Kleinlein ook op liep op weg naar een tweede, verborgen trap. Ben je in Heidelberg voor een weekendje-weg, vraag dan naar de Lazy Sunday late check out om 5 uur ’s middags.
-
Designhotel in Heidelberg
Is een design boutique hotel meer jouw ding, dan boek je een kamer in Boutique Hotel Heidelberg Suites. De 19de eeuwse villa is prachtig van buiten en adembenemend van binnen. Elk detail klopt. En dan het uitzicht over de rivier naar het oude centrum en het kasteel van Heidelberg.
Steffi’s Hostel ligt heel praktisch vlakbij het centrale treinstation van Heidelberg. Je kunt er kiezen voor de privacy van een tweepersoonskamer of een budget-bed (22 euro) op een 10 persoonskamer. En van alles daar tussenin. Er zijn een paar fietsen beschikbaar die je gratis kunt lenen. Bovendien is er een keuken voor gemeenschappelijk gebruik waar ook de hele dag gratis koffie en thee beschikbaar is.
In een stad zo vol toeristen, is het altijd even zoeken naar pure plekken die nog niet door toeristen overspoeld worden. In Sevilla bracht het me in wijken en barretjes waar ik tijdens eerdere bezoeken nog niet geweest was.
Op het dak van de hop-on hop-off bus door Sevilla
Mijn zoektocht naar de minder toeristische adresjes in Sevilla begint op een super-toeristische manier. Met de City Sightseeing hop-on hop-off bus. En dat is niet voor niets. Die bustoer is namelijk door iemand van Sevilla bedacht. Wat onmiddellijk opvalt terwijl de bus door de stad meandert, is dat er weliswaar meer toeristen zijn dan tijdens vorige bezoeken, maar verder is de stad niet zoveel veranderd.
Sevilla verkennen met de hop-on hop-off bus
Stedentrip: oude vertrouwde Sevilla
En dat is ook wel eens prettig. Dat je niet weer dezelfde soorten hipster coffee to go tentjes (hoe leuk vaak ook) ziet als in veel andere steden. Het meest verhippende van de afgelopen jaren was de bouw van de Metropol Parasol, de enorme parasols of paddenstoelen op een vrij klein pleintje. Maar die setas torenen ook alweer een respectabel aantal jaren boven het winkelend publiek uit. Het blijft een mooie bezienswaardigheid, lopend over de toppen van de paddenstoelen kijk je eindeloos ver.
De indrukwekkende Metropol Parasol in Sevilla
De Metropol Parasol schurken bijna tegen omliggende gebouwen
Wandelen over de Metropol Parasol in Sevilla
De hop-on-hop-of bus
Ik besluit een tijdje in de bus te blijven zitten terwijl we verder door de stad rijden. Vanaf het dak ziet een stad er opeens weer anders uit. De route gaat door de relatief rustige wijken zoals Triana aan de andere kant van de Guadalquivir rivier, om via een tweede brug weer het water over te steken. Ik stap uit bij de Macarena poort, ofwel de Arco de la Macarena. Het blijkt een statige gele poort met daaraan vast een stuk van de oude stadsmuren. Dit is een deel van de stad waar ik nooit eerder was. En waar ik vrijwel geen andere toeristen tegenkom.
Met de hop-on hop-of bus de Guadalquivir over
Stedentrip Sevilla, de stadspoort in de wijk Macarena, Sevilla
De stadsmuur in de wijk Macarena, Sevilla
City trip Sevilla: de wijk Macarena
Zigzaggend wandel ik door de Macarena wijk naar het oude centrum. In Sevilla nemen mensen nog de tijd om rustig te lunchen in plaats van een snelle sandwich/salade aan het bureau (mijn slechte eetgewoonte). De geuren van versbereide maaltijden waaieren via openstaande ramen uit over de straten. Het is halfdrie, mijn Hollandse maag knort dan al een uur of twee. Ik stuit op een kleine markt, de Mercado de Feria, in de Calle Feria. Op de kramen ligt fruit dat niet eerst thuis op de fruitschaal moet rijpen maar waar je zo in kunt (en wilt) bijten. Zoet geurende plaatjes zijn het!
De markt in de wijk Macarena, Sevilla
Vers fruit op de markt in de wijk Macarena, Sevilla
Lunchen in Macarena
Tussen de markthallen en de kerk ligt het terrasje van tapasbar La Cantina verstopt. Yes, lunchtijd! In en rond de markt zitten meer leuke adresjes. Voor meeneemmaaltijden ga je naar Muerde Verde. En de lekkerste taart haal je bij Mamé Inés. Schuin aan de overkant ligt tot slot de Urban Food Market met fast food lekkers van over de hele wereld. Niet allemaal even duurzaam maar fijn voor een snelle snack.
Lunchen in de wijk Macarena tijdens je city trip Sevilla
De Urban Food Market in de Macarena wijk in Sevilla
Food tour langs geheime adresjes
In de wijk Macarena bleek het heel makkelijk om leuke adresjes te vinden waar de Sevillianen ook graag komen. In het oude toeristische centrum is dat een grotere uitdaging. Dus ik heb een gastronomische food tour geboekt bij gids Adolfo van Sevilla Ambassadors. Een avond lang laat hij me de adressen zien waar hij met zijn vrienden graag komt. Hij organiseert trouwens ook shopping tours langs (delicatessen)winkels of langs traditionele boetiekjes waar bijvoorbeeld ambachtelijke producten zoals handgemaakte waaiers verkocht worden.
Gids Adolfo van Sevilla Ambassadors bedenkt welke tapas hij gaat bestellen
We beginnen bij Casa Morales (Calle García de Vinuesa, 11), een old school bar/restaurant (uit 1850) met metershoge wijnvaten van keramiek langs de muur. De familie verkoopt nog altijd rode wijn van wijngaarden die ooit in hun bezit waren. Maar daarnaast wordt er ook veel sherry geschonken in de bar. En die varieert van mierzoet tot gortdroog. Adolfo besteld de rode wijn van het huis. Daarbij krijgen mijn groepsgenoten en ik tapas: queso viejo ofwel oude kaas, pimientos de padrón, pepertjes die soms heel scherp kunnen zijn, andere keren verrassend mild. Voor de vleeseters is er wang van het varken en voor de vegans verrukkelijke alcachofas en salsa verde, artisjokken in een groene saus van peterselie en olijfolie. Wow. En dit is pas het eerste adresje.
Bij bar Casa Morales zie je vooral locals en nauwelijks toeristen
Kies de tapas maar uit bij bar Casa Morales
Tapas eten bij bar Casa Morales in Sevilla
Oude wijnvaten van keramiek bij bar Casa Morales
-
Winkel annex bar Casa Moreno
Even denk ik dat ik het concept verkeerd begrepen heb als Adolfo een winkel binnenloopt. We zouden toch barretjes bezoeken? Maar Adolfo loopt langs de toonbank en verdwijnt door een smalle opening. En dan staan we inderdaad in een mini-bar. Echt een insider-tip! Casa Moreno (Calle Gamazo, 7) blijkt een abacería te zijn, een combinatie van delicatessenwinkel en bar. Handig, want zie je wat lekkers in de winkel, dan kun je dat in de bar geserveerd krijgen. Adolfo laat een pot espárragos (asperges) uit de winkel aanrukken die fantastisch combineren met de halfdroge sherry die we proeven. De queso payoyo, een soort schapenkaas uit Cádiz, is trouwens ook onweerstaanbaar. Even zondigen tegen mijn vegan eten regime. De Jamón Ibérico laat ik links liggen. Voor de vleeseters zijn er ook nog Montadito de chorizo y queso de cabra, gevulde broodjes met chorizo en geitenkaas.
De winkel van abaceria Casa Morena staat bomvol etenswaren
Sherry drinken bij abaceria Casa Moreno
Asperges en sherry bij abaceria Casa Moreno
Zelfs de bonnetjes zijn nog lekker traditioneel
De derde stop is een echte sherrybar, Barbiana (Calle Albareda, 11). De eigenaren produceren hun eigen manzanilla sherry, een droge variant dus. Ik ben geen liefhebber van dit drankje maar in het kader eet (en drink) als de locals drink ik toch een glaasje mee. Voor de niet vega’s worden garnalen en iets met rundvlees aangerukt, ik krijg een stoofpotje met erwten, kikkererwten en bonen. Verder zijn er aardappeltjes met peterselie, ui, een heel goede olijfolie en azijn. Helaas zijn de ortiguillas al op. Ik had het graag geprobeerd deze tapas van gefrituurde zeewier, knapperig van buiten en boterzacht van binnen. Het klinkt bijzonder genoeg om nog eens terug te gaan.
Een tafel vol tapas bij Barbiana sherrybar in Sevilla
Een stoofpotje met kikkererwten bij Barbiana sherrybar
-
Cocktailbar Premier Sherry
De laatste stop, het is inmiddels na middernacht, is een cocktailbar die luistert naar de naam Premier Sherry (Calle Jaén, 1). Natuurlijk kun je hier cocktails op basis van sherry krijgen. Maar ik probeer een andere, de Barrameda, op basis van Bombay, citroensap, cointreau, gembersiroop en nog wat geheime ingrediënten. Heerlijk. Wat ontzettend leuk om zo de geheime barretjes van de stad te leren kennen, die er zelfs middenin het toeristische centrum van de stad blijken te zijn. En dankzij Adolfo kreeg ik vele tips over de verschillende tapas en drankjes die de Sevillanos geregeld bestellen. Aanrader zo’n food tour. En nu is het tijd voor mijn bed.
Cocktailbar Premier Sherry is een mooie en lekkere afsluiter van de food tour
Cocktails drinken tijdens de food tour door Sevilla
Duurzame hoteltips voor Sevilla
Boek de speciale groene kamer in hotel Bécquer in Sevilla en je bent ervan verzekerd dat je beter dan ooit op je eco-footprint gaat letten. Familiehotel Bécquer ligt in het oude stadsdeel van Sevilla, op tien minuten lopen van de kathedraal. Lekker centraal dus. Vanaf het dakterras heb je uitzicht over La Giralda, de kathedraal en de rest van Sevilla. Mocht het echt te heet worden in de stad, er is zelfs een zwembad die zo milieuvriendelijk mogelijk gefilterd wordt.
-
Un Patio en Santa Cruz boutique hotel
Een boutique hotel maar ook duurzaam, dat is Un Patio en Santa Cruz hotel. Zoals de naam al doet vermoeden ligt dit hotel in de knusse Santa Cruz wijk van Sevilla. Met alle bezienswaardigheden op loopafstand een fijne, groene keuze. Het hotel doet er alles aan om de ecologische voetstap zo klein mogelijk te houden. Maar de kamers zijn er gelukkig niet minder gezellig door. En ook hier is weer een dakterras waar je graag tot zonsondergang blijft zitten.
-
Hotel Pasarela bij Plaza de España
Ben je ook zo gek op Plaza de España en het María Luisa park? Dan is dit duurzame hotel Pasarela een top keuze voor jou. En het is ook maar een minuut of tien lopen naar de wijk Santa cruz. Hotel Pasarela was een van de eerste hotels in Sevilla die zich serieus bezig ging houden met duurzaamheid. Als je van wat modernere kamers houdt, vraag dan een van de gerenoveerde kamers.
Hotel Kivir zit aan de andere kant van de rivier, in de Triana wijk. Het vroeg 20ste eeuwse gebouw is onlangs gerenoveerd en daarbij is op alle mogelijke manieren rekening gehouden met duurzaamheid. De kamers zijn strak en modern ingericht maar gelukkig niet kil maar ook sfeervol. Ik houd wel van een beetje rust. Heb je een kamer met balkon en uitzicht op de rivier geboekt, dan is het lastig je kamer van hotel Kivir te verlaten. Ook dit hotel heeft een zwembad met zwembadbar.
MEER STEDENTRIPS VOOR FOODIES
Dichterbij Nederland is Gent (België) een heel goede keuze voor iedereen die op zoek is naar goede vegetarische en vegan restaurants.
Om in België te blijven, ook Namen (of Namur) is een heerlijke bestemming voor wie een duurzame stedentrip wil maken.
De Citadel van Namen torent boven de stad uit
Natuur is één van de redenen waarom ik zo graag in Italië ben. Eten is een goede tweede! En ik ben in goed gezelschap. Hier mijn tips voor top restaurants in Trentino.
Italië en eten zijn bijna synoniem. Als je een Italiaan op Facebook volgt, merk je dat het zelden over politiek of de crisis gaat maar des te vaker over eten. Italianen raken pas echt van slag als ze lezen over pizza met ananas of pasta met tomatensaus uit de magnetron.
Restaurants in Trentino: bio-boerderij Agritur Dalaip dei Pape
Biologisch lunchen op de boerderij
Ben je in de buurt, ga dan zeker naar bio-boerderij Agritur Dalaip dei Pape (loc. Dalaibi (vlakbij passo Cereda), Primiero). De ligging alleen al: op een heuvel omgeven door bergtoppen. Alleen vanwege het uitzicht zou ik hier al een paar uur op het terras willen doorbrengen. De broers Massimo en Daniele zwaaien hier de scepter op deze biologische boerderij. Daniele staat in de keuken, Massimo geeft me een rondleiding over de boerderij. Ik pluk kruisbessen en bosaardbeitjes, volg de kippen op hun tocht door de velden en bewonder hun eieren. Massimo geeft en route uitleg over de verschillende biologische kruiden waarna we doorlopen naar de bijenkorven. Massimo haalt een soort zeef uit een van de korven met daarop bijenpollen in allerlei kleuren. Er zijn in totaal 17 kleuren, afhankelijk van de bloemen waarop de bijen veel komen. Nooit gerealiseerd dat dat zo is.
Massimo geeft me een rondleiding over boerderij Agritur Dalaip dei Pape
Versgeplukt fruit in Trentino, Italie
Verschillende kleuren bijenpollen
Een deel van al dat lekkers uit de tuin zie ik terug op mijn bord als ik aan tafel zit, met dat heerlijke uitzicht op de Dolomieten in de verte. Terwijl een roofvogel een prooi zoekt, geniet ik van versgebakken brood met anijszaad en rucola van de boerderij. De plannen voor de rest van de middag vergeet ik.
Uitzicht over de Dolomieten, Trentino, Italie
Tip: restaurants in Trentino
Na een paar dagen in Trentino ben ik er bijna van overtuigd dat je bij elk restaurant waar je binnenloopt fantastisch kunt eten. Alles is zo heerlijk vers en vol van smaak want zongerijpt. Veel ingrediënten komen uit de buurt want Trentino is een vruchtbare regio. Hier enkele fijne restaurants waar ik genoot van lunch of diner.
- Bij La Primoteca in Predazzo ligt het zwaartepunt op pastagerechten. Je kunt kiezen uit huisgemaakt of pasta van Felicetti, de beroemde pastafabriek uit Predazzo. Wat hun pasta anders maakt dan andere soorten is het water dat ze gebruiken. Heel puur, het stroomt zo van de Dolomieten. Felicetti is de hoogste pastafabriek ter wereld, beweren ze zelf. Hoef je niet meer te rijden, bestel er dan een fles Brezza Riva bij, een heerlijk droge spumante uit de Trentino regio.
Bij La Primoteca in Predazzo ligt het zwaartepunt op pastagerechten
- Pizzeria Excelsior in Cavalese kies je voor een gourmet pizza op niveau. Alessandro Gilmozzi staat al ruim 20 jaar in de keuken. Naast zijn Michelinster-restaurant El Molin, heeft hij dus ook een pizzeria. Gilmozzi gebruikt moedergist, dat gist in de kom en niet in je buik, zo wordt beweerd. Het levert in elk geval een heerlijke bodem op.
Restaurants in Trentino: Pizzeria Excelsior in Cavalese
- Locatie, locatie, locatie, daarvoor ga je naar restaurant Miola in Predazzo (maar dan buiten het dorp, met uitzicht over de vallei). De sfeer is huiselijk en het eten lekker traditioneel. Kok Elisabeth serveert in deze voormalige boerderij het eten van een traditionele bergkeuken. Dit is een plek waar ik graag nog een keer aanschuif.
Kok Elisabeth maakt verse pasta
In restaurant Miola in Predazzos krijg je veel verse, biologische groenten
MEER ITALIE
Altopiano delle Pale in Trentino
Camping Calvello in Trentino, Italie
In de Duitse Bocht liggen tientallen Duitse Waddeneilanden, bewoond en onbewoond. Dus als je alle Nederlandse Waddeneilanden gezien hebt, is het tijd om naar de buren te gaan.
Even in je eigen wereldje in een Starndkorbe op Sylt
Sylt, het chique eiland
Sylt is de meest noordelijke van de Duitse Waddeneilanden. Het eiland schurkt genoeglijk tegen Denemarken aan. Sylt is eigenlijk niet meer dan een lange, smalle strook land met 40 kilometer strand. Het eiland wordt jaarlijks met tonnen zand aangevuld omdat de Waddenzee er vooral neemt en weinig geeft. En met een eiland dat op sommige punten slechts 500 meter breed is, kun je niet al teveel missen.
Fietsen naar de vuurtoren op Sylt (Duitsland)
Duitse Waddeneilanden en Strandkorbe
Eén blik op dat strand bij het dorp Kampen en je begrijpt waarom Sylt zo populair is. Het zachtgele zand staat vol met witte Strandkorbe met blauw/witte kussens. Deze tweepersoons strandstoelen bieden bescherming tegen zon, wind en eventueel de spiedende ogen van andere gasten.
Genieten van de zon op Waddeneiland Sylt
Couture op het strand
Iets eten of drinken met uitzicht op zee is natuurlijk geen probleem. Restaurant Kaamps7 (het vroegere Grand Plage) bij Kampen ligt in de duinen en deze sunset locatie is zó populair dat reserveren voor een diner is aan te raden. Verder naar het zuiden ligt Sansibar, de meest hippe strandtent van het eiland en beroemd in heel Duitsland. De rich & famous komen er onder meer voor de grote collectie wijnen. Sansibar ligt afgelegen in een duinpan beschut tegen de wind, vlak aan het strand. Het terras, de picknickbanken in het duin en de trap voor de standtent zijn altijd afgeladen vol met trendy gasten in een opvallend couture-outfitje.
Lunchen aan het strand in Sylt. Grand Plage heeft inmiddels een nieuwe eigenaar
Lunchen bij restaurant Sansibar op Sylt
Sylt: Keitum en Kampen
Dorpen vol met oude huizen met rieten daken maken ook dat Sylt zo’n aantrekkelijk eiland is. Vooral Keitum is de perfectie zelve met witte, sprookjesachtige huizen met rieten dakdekking. Daar woonden vroeger de kapiteins, nu zijn er restaurantjes, winkeltjes en theetuinen. Allemaal mooi, verzorgd en uitnodigend.
In het mondaine Kampen hebben Bulgari, Hermes, Joop!, Vuitton en andere dure merken in de oude pandjes een aantrekkelijk onderkomen gevonden. Chic en charmant. En dan is er natuurlijk de natuur.
Je kijkt je ogen uit al fietsend over waddeneiland Sylt
Op Sylt staan vele prachtige, rietgedekte huizen
Sprookjesachtig Sylt, het meest chique Duitse Waddeneiland
Natuurgebieden op Sylt
“Fiets zeker even naar het natuurgebied de Ellenbogen, het meest noordelijke stukje van Sylt én van Duitsland”, raadt de eigenaresse van het hotel waar ik logeer aan als ik haar ’s morgens bij het ontbijt om tips vraag. De fietstocht er naartoe door duinen met paarse, bloeiende heide en langs loslopende schapen is verrukkelijk rustgevend. Rond de Ellenbogen staat de wind standaard op standje storm. Hier trotseren natuurliefhebbers de elementen. Zorgvuldig geföhnd haar van chique wandelaars verandert in een minuut in een ongecontroleerde warboel. Ook dit is Sylt.
Schapen hebben volop de ruimte op het eiland Sylt
Hoe sterk is de eenzame fietser… op Sylt
Uitwaaien op het uiterste noordpuntje van Sylt
Op Sylt vind je bijna altijd wel een rustig stukje strand
Föhr, het familie-waddeneiland
Hoe anders is de sfeer op het gemoedelijke Föhr. De eerste toeristen kwamen in 1819, 61 mensen om precies te zijn. Nu nemen jaarlijks 150.000 vakantiegangers de veerboot naar het eiland, vrijwel allemaal Duitsers. Sylt en Föhr, een groter verschil tussen buureilanden is nauwelijks denkbaar. Al op het vasteland kun je zien wie naar welk eiland gaat, meent Klaus Boje, een bewoner van Föhr: “Normale mensen gaan naar Föhr, die anderen naar Sylt”, lacht hij. Die ‘anderen’ blijken welgestelde Duitsers te zijn. Als de jetset naar Sylt gaat, volstaat ze met de mededeling dat ze naar Het Eiland gaat, de overige 34 Duitse Waddeneilanden voor het gemak vergetend.
Een oude strandkar op het Waddeneiland Fohr
Hallig, de ondergelopen eilandjes
“Föhr is populair bij families omdat het veilig is voor kinderen, meent Klaus: “Het ligt in de beschutting van andere eilanden en daardoor is er geen gevaarlijke branding.” Klaus doceert verder over de hallig, brokjes land uitgestrooid in zee. Sommigen zijn bewoond. Deze eilandjes zonder dijken hebben een groot nadeel: enkele keren per jaar lopen ze onder water. Vandaar dat de huizen allemaal op heuveltjes gebouwd zijn. Voor de kinderen betekent dat dat ze soms 30 tot 35 dagen per jaar niet naar school kunnen.
Een nieuwe dag op Fohr, een van de Duitse Waddeneilanden
Grafstenen met een verhaal
Klaus neemt bezoekers vaak mee naar de begraafplaatsen zoals die van de St. Laurentii kerk omdat daar de historie zo van de stenen af te lezen is. Zo is er de grafsteen met daarop tulpen en rozen. De tulpen hangen; de mannen uit de familie zijn allemaal overleden. De rozen staan alle nog fier overeind: de moeder (grote roos) en de drie dochters leven nog. Er is ook de steen van Matthias Petersen, een walvisvaarder die tijdens zijn leven maar liefst 373 walvissen ving. Vandaar zijn bijnaam Lucky Matthew. Jarenlang verdienden de mannen van Föhr hun geld met walvisvangst. Toen dat minder werd en de inkomsten daalden, vertrokken velen van het eiland, op zoek naar een beter leven elders. “New York is de grootste stad van Föhr”, grijnst Klaus. “Alleen daar al wonen naar schatting tussen de 7000 en 10.000 nazaten van bewoners van Föhr. Ook in San Francisco woont een royale hand vol.”
Een van de rijkversierde kerken van Fohr
Hollandse dijken op Föhr
Vanaf de dijk bij Dunsum is het eiland Amrum te zien. Als zee en wind meewerken, loop je zomaar over het wad naar dit buureiland. Zo niet, dan is een strandwandeling van 15 kilometer van Dunsum naar Wyk een goed alternatief. Of pak de fiets. Diverse routes leiden langs de dorpjes. Favoriet is het dorpje Nieblum. Daar zijn lanen met lindebomen met daartussen de oude Friese huizen van kapiteins en andere rijke lieden. Ik stop even bij het museumpje in Oevenum. De energieke bejaarde Heie leidt me in rap tempo, ononderbroken pratend, rond in zijn museum over het dagelijks leven op Föhr door de eeuwen heen. “Ah, je komt uit Nederland’, bemerkt hij. Waarna hij uitweidt over de Hollandse inbreng door de jaren heen. Nederlanders kwamen hier eeuwen geleden al. Zij bouwden eind 15de eeuw veel van de dijken die het eiland nog altijd tegen de zee beschermen.
Terug in de tijd op het Duitse Waddeneiland Fohr
Kuren op waddeneiland Borkum
Het zou een Nederlands Waddeneiland kunnen zijn zo dichtbij ligt Borkum, op slechts vijftig minuten met de ferry vanuit Eemshaven. Anderhalve eeuw geleden kwamen de rijken al naar Borkum, flanerend over de strandpromenade in chique jurken en strakke zomerpakken. In speciale strandkarren gingen ze de zee in voor een dompeling in het gezonde zilte water.
Moderne Strandkorben op het Duitse eiland Borkum
Wadlopen op Borkum
Geen jurk te zien, wel stoere rubber laarzen tijdens de wadwandeling. Terwijl ik al glibberend in de modder mijn evenwicht probeer te bewaren, legt gids Heinrich uit dat er 2700 soorten planten zijn en 300 tot 600 soorten algen. En dat schelpen zich net onder het zand schuil houden voor hongerige vogels en pas bij hoogwater weer tevoorschijn komen. Opmerkelijk is het verhaal over de schelp die via een lange slurf in het zuurstofloze zwarte zand kan blijven ademen. Uitbundig gelach en besmuikt gegrinnik klinkt bij de demonstratie van het slurfje. In het rappe Duits gaat voor mij als Nederlander zo nu en dan een grap verloren, desondanks is het wadlopen zeer vermakelijk.
Wadlopen over de glibberige modder op het wad van Borkum
Onder en in die modderlaag blijkt nog best veel te leven
Wadwandelen op Borkum, er mag gelachen worden
Zeehondjes in de branding
Nog meer dieren blijken bij eb vlak aan het strand te zien. Tientallen zeehondjes zonnen op de drooggevallen zandbank. Via een wandeling over het strand kun je bij laagwater zomaar op enkele meters afstand komen. De natuur is mooi meegenomen, maar velen komen naar Borkum om te kuren. Vroeger werden de sanatoria druk bezocht. Dat kan nog altijd maar er zijn modernere (en luxere) alternatieven voor mensen zonder kwaaltjes.
Zeehonden spotten op waddeneiland Borkum
Wellness met waddenmodder
Wellnesscentrum Gezeitenland biedt ontspannende behandelingen en er is een zwembad met een speciale attractie: een golfstroom die zo sterk is dat je er zelfs op kunt surfen. Ik kies voor de meest populaire wellnessbehandeling: de Schlickpackung met dezelfde stinkende smurrie die ik tijdens een wadwandeling op de zeebodem zag liggen. Volkomen ontspannen en ondanks een ferme douchebeurt nog altijd ruikend naar modder plof ik enkele uren later neer op de terrasjes op de boulevard met de prachtige bouwwerken in Victoriaanse stijl. Zo dicht bij huis en toch zo anders dan onze eigen Waddeneilanden.
De mooie flaneerboulevard van Borkum
Hoe kom je op de Duitse Waddeneilanden?
Je kunt met de trein naar Sylt. De snelste optie brengt je er in 9 vanaf Utrecht of Amsterdam. Naar Föhr en Borkum gaan (auto)ferries. Ben je eenmaal op Sylt dan kun je met de trein terug naar het vasteland en per bus of zelfs per fiets naar Borkum.
MEER DUURZAME VAKANTIES
Liever naar Frankrijk? Ga dan eens fietsen in de Bougogne.
La Voie des Vignes in de Bourgogne
Of trek de bergen in, de Dolomieten in het noorden van Italië zijn zo fabelachtig mooi en afwisselend.
De Dolomieten in Italie
Gent (België) claimt de vega hoofdstad van Europa te zijn. En dat omdat deze supergezellige Vlaamse stad de meeste vegetarische restaurants per hoofd van de bevolking heeft. Bovendien is er in Gent iedere donderdag veggiedag waarbij plantaardig eten gepromoot wordt. Ik was in Gent voor een bijeenkomst van Foodunfolded.
Kunst op je bord, en allemaal plantaardig
Foodunfolded is een digitaal platform dat als doel heeft mensen bewuster te maken van alles wat met voedsel te maken heeft. En dat is soms even schrikken. Zo leer ik dat een derde van ons voedsel wordt weggegooid. Een derde!!! Een schokkende hoeveelheid die je aan het nadenken zet. Een belangrijk deel daarvan komt van huishoudens. In Nederland gooien we volgens Milieu Centraal zo’n 40 kilo per persoon per jaar in de vuilnisbak. Dat kan anders. En het goede nieuws: verspil je geen voedsel, dan bespaar je 140 euro per jaar.
Nog een aandachtspuntje: het plastic dat gebruikt wordt als verpakkingsmateriaal.
Vegan in Gent
Tijdens de bijeenkomst van Foodunfolded in Gent was ik een avond en een dag lang omgeven door gepassioneerde mensen die de wereld een beetje duurzamer willen maken. Bijvoorbeeld door voedselverspilling te verminderen. Maar vaak ook door vegan of in elk geval vegetarisch te eten. En in deze veggie hoofdstad van Europa kun je ook als er geen food event is, fantastisch vegan en vegetarisch eten.
Ook lekker, vegan chocolade
Betaalbaar biologisch bij BE O
Voor de lunch ging ik naar BE O Versbar (Heilige Geeststraat). Eigenlijk een adresje dat je tot de dag van vertrek moet bewaren omdat BE O ook een biologische markt is. En een grote ook. Om de plastic soep in de oceanen terug te dringen, is er zo min mogelijk in plastic verpakt. Veel producten schep je zelf uit tonnen. Dat gaat waarschijnlijk ook voedselverspilling tegen want je hoeft niet meer een kilo van iets te kopen terwijl je 150 gram nodig hebt. Hoe vaak kom je niet een aangebroken pak van iets tegen, achterin de kast en al geruime tijd over de datum? Wat ook opvalt: biologisch is hier heel betaalbaar. Er is trouwens sinds kort ook een BE O in Antwerpen.
Bij de BE O Versmarkt koop je natuurlijk biologische groenten
Minder verpakkingsmateriaal dankzij producten in tonnen bij BE O Versmarkt
Vers biologisch brood bij BE O Versmarkt in Gent
Plantaardig lunchen bij BE O Versbar
Toen BE O Versmarkt in 2015 opende kwam er ook al snel een juicebar, waar onder meer de overschotten van de Versmarkt werden verwerkt. Yep, no-waste! Inmiddels is er een heel restaurant met heerlijke, biologische en betaalbare gerechten. O ja, en alles is plantaardig. Ik geniet bij BE O Versbar van een royale kom vegan bieten-geroosterde bloemkoolsoep met zuurdesembrood. Heerlijk. Wat is dit een fijne lunchplek! Het oude gebouw oogt lekker industrieel, de inrichting is Scandinavisch en er is veel licht dankzij de enorme lichtkoepel. Saai is het hier nooit. Er is van alles te zien omdat de winkel en het restaurant naast elkaar liggen.
Plantaardig lunchen bij BE O Versbar in Gent
Lunchen bij het restaurant van BE O
Vegan lunchen bij restaurant BE O Versbar in Gent
Verrukkelijke fast food: Frites Atelier
Fastfood wordt naar een heel nieuw niveau getild bij het chique Frites Atelier (hoek van de Groentenmarkt en de Langemunt). Nou hebben de Belgen sowieso al niet te klagen over goede patat. Maar Belgische patat is vaak in dierlijk vet gebakken. Niet geschikt voor vegetariërs en vegans dus. Maar ik liep niet binnen bij Frites Atelier voor een zak frites maar voor de nieuwe veganistische aubergineburger met humus, koriander en augurkjes. Net als alles hier is ook deze vegan burger een geesteskind van niemand minder dan top-chef Sergio Herman. En man o man, wat is die burger lekker.
Frites Atelier in Gent voor een vegan burger en vegan friet
De vegan burger van Frites Atelier in Gent
Meer duurzaam eten in België
Zoals gezegd, tijdens de Foodunfolded bijeenkomst in Gent sprak ik verschillende mensen met een passie voor eten én voor onze planeet. En er was een tiengangendiner met gerechten van vijf fantastische Belgische chefs die vegan koken tot kunst verheven hebben. Waanzinnig om een avond lang prachtig ogende, plant-based gerechtjes geserveerd te krijgen. Het gerecht met rooksmaak van Pieter Jan Lint leek net een schilderij. Met een verrassing. Toen ik het deksel optilde, kringelde geurige rook omhoog. Het water loopt me nog in de mond als ik naar de foto’s kijk.
Gerechtje met rooksmaak van Pieter Jan Lint
Restaurant Humus x Hortense, Brussel
De eigenaren van restaurant Humus x Hortense gaven ook een presentatie. Gosj, wat wil ik graag een keer in hun restaurant in Brussel eten. Bij Humus x Hortense is niet enkel het eten duurzaam, ook de kleding van het personeel, het servies, de meubels et cetera. Zelfs de cocktails die ze schenken worden van restafval van groente en fruit gemaakt. Bij veel andere restaurants wordt dat ‘afval’ weggegooid. Dit is echt no waste in optima forma. Tijdens het marathon-diner proef ik onder meer de gele biet met noten terrine en sorbet van gefermenteerde wilde appel van chef Nicolas Decloedt.
Een gerecht van restaurant Humus x Hortense uit Brussel
Plantaardig mét Michelinster
En dan zijn er de plaatjes van Arabelle Meirlaen, een Michelinster-chef die onder meer gefermenteerde rode kool met kaviaar van spirulina serveert. Wat een feestje, en niet alleen om te zien. Haar restaurant in Marchin serveert ook een volledig plantaardig menu. Nog een restaurant voor het wensenlijstje voor een volgend vegan-toertje door België.
Mooi, die kaviaar van spirulina
MEER BELGIE
De rommelmarkt op zondag in Namen
De IJzerenleen in Mechelen
Een stedentrip Rotterdam en duurzaam passen perfect bij elkaar. In een paar uur tijd bezocht ik enkele heel leuke eco-hotspot-adressen. En ik ga zeker terug voor meer.
De Groene Passage (hoek Goudsesingel en Mariniersweg) is het eerste duurzame winkelcentrum van Europa. Altijd prettig, een aantal ‘groene’ adressen bij elkaar. Je vindt de passage op vijf minuten lopen van metrostation Blaak. Je weet wel, vlakbij de Markthal en de kubuswoningen.
De Markthal, een van de bezienswaardigheden in Rotterdam
De Kubuswoningen in Rotterdam
Duurzaam interieur bij Van Binnen
Een van de winkels van De Groene Passage is interieurwinkel Van Binnen. Eenmaal binnen bij Van Binnen wil je echt niet meer naar buiten. Of in elk geval niet voordat je iets gekocht hebt. De meubels van Europees hout gemaakt zijn prachtig maar wat groot om gelijk mee te nemen. Maar de plaids en andere kleden kunnen natuurkijk wel in de tas. Wat je favoriete kleur ook is, er is een prachtig duurzame plaid te koop bij interieurwinkel Van Binnen.
Duurzame interieurwinkel Van Binnen in Rotterdam
Prachtige kleuren en duurzaam, de plaids van interieurwinkel Van Binnen
–
Biologische supermarkt Gimsel
Gimsel is een supermarkt bomvol biologische producten, food en non-food dus gooi je mandje maar vol. Ik zie heerlijk verse groenten en fruit en ik ruik het verse brood van de bakker al op afstand. Er zijn bussen met granen, noten en dergelijke waar je zelf kunt afwegen hoeveel je nodig hebt. Dit is een adresje om naartoe te gaan net voor je naar huis gaat, want voor je het weet heb je een zware tas vol geshopt.
Biologische groenten bij de duurzame supermarkt Gimsel
Ook schoonmaken kan ‘groen’ bij supermarkt Gimsel
Biologisch en vegetarisch: restaurant Spirit
Restaurant Spirit heeft een bijna iconische status in vegetarisch Rotterdam. En tegenwoordig ook in Amsterdam. Bij dit buffetrestaurant is alles biologische en vegetarisch. En alles wordt iedere dag vers bereid. Gosj, dat is lastig kiezen uit het royale aanbod. Het ziet er allemaal heerlijk uit. En moet je echt die trein naar huis halen? Geen paniek. Dan schep je toch even een bakje (of twee) vol want meenemen kan ook.
Vegetarisch en biologisch buffetrestaurant Spirit in Rotterdam
Fairtrade shoppen bij de Wereldwinkel
Het leuke van winkelen bij een Wereldwinkel is dat je niet alleen een cadeautje voor jezelf of een ander koopt maar dat er ergens ver weg ook iemand is die daar beter en blijer van wordt. Omdat die man of vrouw een eerlijke vergoeding krijgt voor het werk. Dat is toch iets wat we allemaal willen. Bovendien zie ik bij Wereldwinkels altijd bijzondere spullen die je niet in andere winkels ziet. Nog een reden om er zeker even binnen te lopen.
De Wereldwinkel is een van de winkels in De Groene Passage in Rotterdam
Fairtrade winkelen bij de Wereldwinkel in Rotterdam
Vegan Plantastic! Health Hub
Schuin tegenover De Groene Passage heeft concept store en restaurant Plantastic! Health Hub onlangs de deuren geopend (Mariniersweg 64a). Hier kun je plantaardig en anderszins verantwoord ontbijten, lunchen en dineren. Maar er worden zo nu en dan ook workshops gegeven en events gehouden. Denk aan een paasbrunch, een fit & food seminar of een workshop plantaardig koken. En zoek je nog een leuke flex-werkplek voor een paar uurtjes? Ook dan ben je hier welkom.
Alles is plantaardig bij concept store Plantastic
Fenix Food Factory op Katendrecht
Een andere plek waar je tijdens je stedentrip Rotterdam veel duurzame, groene, biologische en fairtrade initiatieven vindt, is Katendrecht met onder meer de Fenix Food Factory. Je eet, drinkt en koopt hier brood, bier, cider, kruiden en humus, groenten en meer. Maar ook voor een patatje en bijvoorbeeld oesterzwambitterballen kun je hier terecht. Je lunch eet je bij mooi weer op het terras of zittend aan de kade met uitzicht op De Kop van Zuid en de nieuwe skyline van Rotterdam.
Duurzame winkels bij Fenix Food Factory in Rotterdam
Frietje met een view tijdens je stedentrip Rotterdam
Tegenover Fenix Food Factory ligt het Deliplein, met verschillende winkels en horecagelegenheden.
Restaurant De matroos en het meisje
Wat een heerlijk interieur met het hippe Delfts blauw van graffitikunstenaar Hugo Kaagman op de muren. Alleen daarom al een bezoek waard, dit trendy Rotterdamse restaurant op Katendrecht (Delistraat 52). Bij De matroos en het meisje krijg je te eten wat de pot schaft, het table d’hôtes idee. Handig want dat betekent dat de keuken heel duurzaam kan werken met de ingrediënten die op dat moment goed verkrijgbaar zijn. Je eet hier dus altijd seizoensproducten. Je kiest voor 3, 4, 5 of 6 gangen en geeft eventuele dieetwensen op. De rest is een verrassing.
Restaurant De matroos en het meisje op Katendrecht, Rotterdam
Kate, urban market & café
Kate, urban market & café (Sumatraweg 13b) is een winkel plus bar/restaurant. Niet specifiek op duurzaamheid gericht maar er wordt wel veel met producten uit de buurt gewerkt. Een fijne plek voor een goed kop koffie met een stuk huisgemaakte taart erbij. Of voor een goed belegde boterham als lunch. Voor vegans is het even zoeken maar er is een broodje met huisgemaakte humus en geroosterde groenten. En terwijl je naar de kassa loopt, kun je gelijk nog wat lekkers voor thuis kopen want Kate verkoopt ook bijzondere food cadeautjes.
Urban market en café Kate op Katendrecht, Rotterdam
MEER STEDENTRIPS
In Namen (of Namur) in België kun je heerlijk snuffelen in de vintage schatkamers. Mijn top 7 van tweedehands hotspots in Namen
Café Art Salon in Namen
Dit artikel delen? Dat kan via de buttons hieronder.
Er zijn lieflijk glooiende groene Alpen maar ook venijnig scherpe grijze Dolomieten, Trentino biedt alles wat een liefhebber van bergen wenst. Dankzij enkele skiliften die ook zomers open zijn, kan iedereen naar het dak van Italië.
Wandelen in Trentino. Een rondje in Val Venegia kost ongeveer vierenhalf uur
Dat het er groen is, ziet iedereen. Maar dat er 60 miljoen(!) bomen staan, is toch nog een verrassende mededeling. Wat zal ik een schone lucht inademen de komende dagen in Val di Fiemme, een van de valleien in Trentino, Italië. Het is een regio met een wat verwarrende naam. Trentino ligt in Süd-Tirol. Dat klinkt Duits, Oostenrijks of Zwitsers maar Zuid-Tirol ligt toch echt in het noorden van Italië.
De Stradivarius violen
De claim to fame van Val di Fiemme is Picea Abies. Dit is een fijnspar. En dat gaat het vooral om de bomen die uiterst traag op de noordhellingen groeien. Juist dát hout is uitermate geschikt voor het maken van bijvoorbeeld piano’s, gitaren en violen. De beroemde 17de eeuwse vioolbouwer Antonio Stradivarius kwam hier al hout halen voor zijn violen.
Van het hout van de Picea Abies in Val di Fiemme worden violen gemaakt
Hout met een pittig prijskaartje
Parkranger Giulio, pet, overhemd met versiering, bergschoenen en een serieuze pet met daaronder een lachend gezicht met blauwgrijze ogen, geeft uitleg over het muzikale hout en laat zien waar het opgeslagen ligt. De bomen groeien tussen 1500 en 2000 meter hoogte en de winters duren hier lang. Daardoor groeien de sparren langzaam en zijn ze compact. Dat maakt dat ze goed geluid resoneren. Muziekinstrumentmakers hebben goed geld over voor zo’n uniek plankje. Normaal hout uit de regio kost zo’n 500 euro per kubieke meter, dit hout brengt ongeveer 35.000 euro op.
Paneveggio Pale di San-Martino is een van de natuurparken in Trentino
Wandelen in Paneveggio
Niet ver van de opslagplaats ligt het Paneveggio visitor center. Daar krijg je uitleg over de planten, bomen en dieren in de regio. Dan is het tijd om het park zelf te gaan ontdekken. Een mooie wandeling loopt via een hangbrug over een waterval. Dat is goed voor een indrukwekkend geluid, dat water dat in etappes naar beneden komt denderen. Een andere optie is om vlak achter het centrum de trap naar beneden te nemen. Het pad leidt naar een hertenpark en een weide waar ezels staan.
Wandelen of mountainbiken in natuurpark Paneveggio Pale di San-Martino in Trentino
Een oud stationsgebouw bij natuurpark Paneveggio Pale di San-Martino in Trentino
Echte liefde in natuurpark Paneveggio Pale di San-Martino in Trentino
Verken Val di Fiemme
Val di Fiemme is 34 kilometer lang en de mensen die er wonen zijn verdeeld over 11 dorpen. Cavalese is de grootste en het is een pláátje. Er zijn pastelkleurige huizen, smalle straten die licht stijgen of dalen en hier en daar spot ik een muurschildering. Geen moderne graffiti maar werken die terug gaan tot de middeleeuwen. Net als enkele andere plaatsjes in de vallei is ook het centrum van Cavalese autovrij in de zomer.
Cavalese is een van de 11 dorpen in Val di Fiemme, Trentino
Mooie details op huizen in Cavalese, Val di Fiemme
Adem kunst: RespirArt
Maar, hoe mooi ook, in deze omgeving wil ik toch liever de natuur in. Bijvoorbeeld naar RespirArt, wat zoiets als Adem Kunst betekent. Dit hoogste kunstpark ter wereld ligt tussen 2000 en 2200 meter hoogte op de hellingen van een skigebied. Skiliften maken de wereld over het algemeen niet mooier. Vandaar dat kunstenaar Marco Nones iets terug wilde doen. Hij begon heel bescheiden met enkele landschapskunstwerken. Dat groeide uit tot een parcours van drie kilometer. Het pad leidt langs ongeveer 20 werken van Nones en andere kunstenaars van over de hele wereld. Het gebied is met de Agnello skilift vanuit Pampeago te bereiken, ook zomers. Dan zijn er ook geregeld concerten in het bergtheater.
Kunst in de natuur in Val di Fiemme: de Respirart route
Kunst ademen tijden het wandelen: Respirart
De UNESCO-bergen van Trentino
Dan verruil ik de groene, glooiende bergen van Val di Fiemme voor de stoere, grijze Dolomieten in Val Venegia. Onderweg passer ik de Port Buso dam. Dit is een machtig bouwwerk waar water opgeslagen wordt. En dan zie ik ze, de lichtgrijze Dolomieten. Eerder noemde iemand ze al het goud van Trentino. UNESCO zette ze op de World Heritage List. Dat is veelbelovend.
De Port Buso dam, een machtig bouwwerk voor het reguleren van water
Wandeln over de machtige Port Buso dam, trentino
Bloemenpracht bij de Forte Busodam, Trentino, Italie
Koeienbellen als achtergrondmuziek
Parkeren kan bij Pian dei Casoni aan de weg naar Passo Valles. Vandaar wandel ik via een sprookjesachtig bos en via een tweede parkeerplaats dieper de Val Venegia in. De vallei ligt in het noorden van Natural Park Paneveggio-Pale di San Martino.
Het geluid van koeienbellen is overweldigend. En dat geldt ook voor het uitzicht. Op de voorgrond sappig groen gras en een klaterend beekje, op de achtergrond de pieken van de Dolomieten. Het is als een natuurlijk amfitheater met iedere dag een andere voorstelling, afhankelijk van het weer en het jaargetijde maar ook afhankelijk van de aanwezige mensen en dieren.
Koeien in de wei in Val Venegia
Ezels voeren in Val Venegia in Trentino, Italie
Trentino, de ‘botanische berg’
Een meanderend pad leidt langzaam naar een iets hoger gelegen berghut. De berglucht is fris en aangenaam tegelijk: koel dankzij de hoogte van 1824 meter zoals op de gevel van Malga Venegiota di Tonadico te lezen staat en aangenaam dankzij een doorbrekend zonnetje. Ik bestel een Sambuco nero, de huisgemaakte limonade van vlierbesbloesem. Heerlijk fris. Wat een plek. Van hier kun je nog verder lopen rondom de voet van de indrukwekkende Pale di San Martino.
Hiken in een decor dat nooit verveeld, Val Venegia, Trentino
Dat kan ook, de vallei Val Venegia (Trentino) per fiets verkennen
Onderweg bewonder je onder meer de pieken Mulaz, Focobon, Bureloni, Cima della Vezzana en Cimon della Pala, de meeste hoger dan 3000 meter. De tocht kost ongeveer vierenhalf uur. En als die tijd loop je in een soort natuurlijke botanische tuin met meer dan 500 plantensoorten. De vele bergbloemen vormen een kleurig tapijt. Het rondje eindigt bij een andere hut, de Malga Venegia. Wat een perfecte locatie voor een lunch met lokale specialiteiten. Polenta, tosèla kaas en porcini (paddenstoelen). Heerlijk en voedzaam. Fijn na enkele uren wandelen.
Rustpauze bij Malga Venegiota di Tonadico in Val Venegia, Trentino
Lunchen bij Malga Venegia in Val Venegia (Trentino)
Inspannend of ontspannend: Rosetta
Over hoogtepunten gesproken. Het is letterlijk het hoogste punt dat ik bereik deze reis. Maar ook wat beleving betreft kan voor mij niets tippen aan Rosetta. Zoals vaak in Trentino is er de keuze tussen inspannend en ontspannend. Moeilijk betekent van San Martino di Castrozza wandelen de berg op. De makkelijke optie betekent de lift nemen naar Colverde en vandaar de tweede lift naar Rosetta. Een derde optie is vanaf Colverde omhoog lopen, voor wie kiest voor een beetje zelf doen en een beetje gemak.
Het Pale Plateau is ook zomers met een skilift te bereiken
Ongerepte natuur op het Wandelen naar Refugio Rosetta op het Altopiano delle Pale in Trentino
Vele trekking en wandelpaden op het Pale Plateau in Trentino, Italie
Waanzinnig mooi, dat Pale plateau
Afijn, in alle gevallen kom je op 2700 meter op het Altopiano delle Pale ofwel het Pale plateau. Het lijkt een andere wereld. Grijze rotsen en puntige pieken zover je kunt kijken. Maar er zijn ook fragiele bloemetjes die stoer stand houden tussen de stenen die weinig meegeven. Dit zijn de Dolomieten op z’n mooist. Bij de lift zijn even veel wandelaars. Als eendjes lopen we achter elkaar richting Rifugio Rosetta waarna de wandelaars uitwaaieren over de bergpaden. Deze schuilplaats voor bergwandelaars en –beklimmers trotseert hier al sinds 1889 de elementen. Alhoewel de hut tijdens beide wereldoorlogen vrijwel compleet verwoest werd, is werd er toch steeds op dezelfde plek een nieuw onderkomen gebouwd. Voor 25 euro overnacht je er op een slaapzaal, voor 53 euro krijg je er een ontbijt en een diner bij.
Buona notte!
De tere natuur op het Pale plateau in Trentino, Italie
Wandelen naar Refugio Rosetta op het Pale plateau in Trentino
Refugio Rosetto op het Pale Plateau, Trentino, Italie
Onbekend(er) maar zeer bemind. Dit is Mechelen! Maak kennis met trendy restaurants, funky winkels en bijzondere bezienswaardigheden. Nog een pluspunt: Mechelen is een goede bestemming voor een duurzame stedentrip want snel per trein bereikbaar (vanaf Utrecht in ongeveer 2 uur en een kwartier).
De grote Markt in Mechelen
Wat te doen in Mechelen?
De hype van street art is ook niet aan Mechelen voorbijgegaan en zo ontstond ‘Mechelen Muurt’. Nationale en internationale straatkunstenaars hebben soms enorme muren onder handen genomen en voorzien van kleurrijke murals. Een saaie straat knapt zó op van dit soort kunst. Haal een plattegrondje (of plannetje zoals de zuiderburen zeggen) bij de toeristeninformatie Visit Mechelen (Vleeshouwersstraat 6) voor de locaties en slenteren maar.
Mechelen Muurt met prachtige muurschilderingen
-
Leuk, verdwalen in Mechelen
Even de weg kwijt in Mechelen? Dat is heel goed, als je ten minste in het centrum bent want daar zijn ontzettend leuke bewegwijzeringsborden. Zo wordt verdwalen een feestje.
De leukste bewegwijzeringsborden van Mechelen
-
Skywalk op de Sint-Romboutstoren
Maar liefst 537 treden brengen je bijna 100 meter hoger en vandaar heb je een fabelachtig uitzicht over Mechelen. De beklimming van de Sint-Romboutstoren (Onder den Toren) is een kuitenbijtertje. Maar gelukkig zijn er rustmomentjes in de vorm van torenkamers. Met als hoogtepunt de uurwerkkamer met de enorme klokken (de zwaarste 8000 kilo) en het beiaardkamertje waar de beiaardier op het klavier melodietjes kan spelen.
Helemaal bovenin wacht de beloning: een prachtige skywalk, een met glas omgeven platform, voor een 360 graden view over de stad en de wijde omgeving. Prachtig, Mechelen in Madurodam-perspectief. Bij helder weer kijk je tot Antwerpen en Brussel.
Uitzicht op het orgel van de kerk vanuit de Sint Romboutstoren
Een van de verdiepingen van de Sint Romboutstoren in Mechelen
Uitzicht vanaf de Sint Romboutstoren in Mechelen
Een 16e-eeuws Bourgondisch Stadspaleis werd getransformeerd tot museum. En zie hier: het Museum Hof van Busleyden (Frederik de Merodestraat 65). Het Bourgondische is gebleven want in dit museum draait het allemaal om de Bourgondische Nederlanden, alhoewel soms wel met een 21ste eeuws tintje.
Lekker Bourgondisch bij Museum Hof van Busleyden in Mechelen
Eten & drinken in Mechelen
Het hippe restaurant Cosma (Befferstraat 24) is een van de toppers in de stad en slachtoffer van het eigen succes want het is zó populair dat je voor het diner zeker een week van tevoren moet reserveren. Cosma werkt volgens het historische model van leven, kopen en eten in de stad. Dus veel ingrediënten komen van dichtbij, zoals het ijs van de buren, de kaas van de lokale kaasmeester et cetera. Op de kaart vind je veel finger food en side dishes, zodat je zelf je gerechten kunt samenstellen. Handig voor vegans en vegetariërs, die laten gewoon vis en vlees weg en bestellen een extra groentegerecht. Cosma is trouwens ook een delicatessenwinkel, dus als je geen tafeltje meer kunt reserveren, kies dan voor take-away en zoek een picknick-plekje langs de Dijle rivier die door de hele stad meandert.
Cosma, restaurant, winkel en traiteur
Kaashandel Schockaert (IJzerenleen 28) is een kaasspecialist gevestigd in historisch pand met groene details. Dochters Anne en Sofie runnen de winkel tegenwoordig, ze zijn de vierde generatie. Want Schockaert is al meer dan 100 jaar een begrip in Mechelen. Voor niet vegans: probeer zeker de kaas met bier.
Natuurlijk verkopen ze kaas met bier in Mechelen
-
Lekker ontbijten en lunchen
Aangenaam easy going, dat vind je bij Sister Bean (Vismarkt 26). Doordeweeks ontbijt of lunch je er à la carte, in het weekend kies je van het kleurrijke buffet. Niet alles is diervriendelijk maar voor vegetariërs en veganisten is er voldoende keuze. En bij mooi weer zit je heerlijk op het terras.
Lekker eten bij restaurant Sister Bean in Mechelen
-
Trommelhoeve, biologisch ijs
Ik ben inmiddels over op plantaardig ijs, maar wie nog voor een verkoelende zuivelsnack gaat, is er in Mechelen biologisch ijs van Trommelhoeve (Vismarkt 18). Al het ijs wordt op de eigen boerderij gemaakt, zonder toevoegingen van kunstmatige troep. Naast de meer gangbare smaken zijn er ook bijzondere soorten zoals speculaas en lavendel.
Hier koop je biologische ijs van de boerderij
Bier, mij doe je er geen plezier mee, maar voor velen zijn Bier & België een perfecte combinatie. In de Middeleeuwen waren vrouwen de belangrijkste bierbrouwers, leer ik tijdens een wandeling in Mechelen. Sterker nog, in Engeland bestond tussen 1300 en 1600 het mannelijke woord brewer niet, alleen het vrouwelijke brewster. Brouwen was dus vrouwenwerk. Tot er geld mee te verdienen bleek. Toen bepaalde het gilde in Mechelen dat enkel mannen mochten brouwen.
Bier en Belgie, volgens velen een match made in heaven
Anno nu lijkt bier nog altijd meer een mannending. Maar niet voor biersommelier Sofie Vanrafelghem. Zij weet bijvoorbeeld exact te vertellen welke gerechten bij welk biertje passen, zo ontdek ik tijden een diner bij Café Belge (Grote Markt 9). Beer paring, waarom niet? Bij asperges drink je bijvoorbeeld een Affligem Blond abdijbier. Het leuke is dat Affligem een vrouwelijke brouwmeester heeft, en dat is nog altijd vrij uniek. Bij de sabayon adviseert Sofie een fruitig Boscoli biertje van brouwerij Het Anker, tegenwoordig de enige bierbrouwerij in Mechelen.
De enige overgebleven brouwerij in Mechelen: Het Anker
Winkels: duurzame hotspots in Mechelen
Voor het plezantere winkelen loop je vanaf de Grote Markt de IJzerenleen in. Het moment voor de onvermijdelijke bonbonwinkel, zoals de klassieker chocolatier Gauthier (IJzerenleen 3). Probeer daar bijvoorbeeld de halvemaantjes. Een goed moment om te vragen waar de Mechelaars hun bijnaam de Maneblussers aan te danken hebben. De IJzerenleen is sowieso een fijne straat om even doorheen te lopen. Er staan prachtige panden aan beide zijden en op zaterdag is er een markt die helemaal doorloopt tot op de Grote Markt.
Steek vervolgens de rivier de Dijle over en loop nog een stukje rechtdoor tot je de gezellige winkelstraat Onze-Lieve-Vrouwestraat kruist. Hier vind je vele unieke winkels, concept stores, retro- en designwinkels.
De IJzerenleen in Mechelen waar op zaterdag markt is
Lily (Onze-Lieve-Vrouwestraat 120, tijdens winkelrenovatie Bruul 99) is zo’n heerlijke kleding-en-meer boetiek. Want ook tassen, sieraden, schoenen… Open je geregeld de deuren van je kledingkast om dan gelijk in de ik-heb-geen-idee-wat-ik-aan-moet modus te schieten? Laat dan van tevoren weten wanneer je Lily wilt bezoeken (van ma-vr) en wat je wensen zijn en dan krijg je een uur lang een gratis styling sessie, zonder aankoopverplichting.
Winkelen bij Lily, ook voor stylingadvies
-
Fair + fashion van Supergoods
Eco en fairtrade, daarvoor ga je naar Supergoods (Onze-Lieve-Vrouwestraat 116). De werkomstandigheden van arbeiders in kledingfabrieken laat vaak te wensen over. Bij Supergoods focussen ze zich op kleding die geproduceerd is met aandacht voor mens en product. Je kunt er ook terecht voor onder meer make-up en huisverzorgingsproducten. Er zijn ook geregeld workshops voor make-upadvies, en organic huid- en haarverzorging.
Verantwoord winkelen bij Supergoods in Mechelen
Bij UMA (Onze-Lieve-Vrouwestraat 82) ontmoeten Scandinavië en België elkaar in een multimerken winkel. Hier kun je lekker combineren of eigenlijk combimeren want enkele goedgekozen stukken bij elkaar leveren altijd iets extra’s op. Eigenaresse Loesje is natuurlijk bereid je advies te geven als je zelf even geen keuze kunt maken uit het trendy aanbod.
Multimerken winkel UMA met Scandinavisch en Belgische ontwerpers
-
Veel fraais bij Vertelles
Leuke hebbedingen-winkels zijn er meer maar bij Vertelles (Onze-Lieve-Vrouwestraat 74) vind je van alles van voornamelijk Belgische ontwerpers. Ook ontwerpt de eigenaresse Elles zelf veel moois in haar atelier. Achter alle ontwerpen schuilt een verhaal, vandaar de naam Vertelles. Ooit een plant willen adopteren of ter adoptie willen aanbieden? Ook dat kan bij Vertelles. Zelf creatieve inspiratie? Volg dan een workshop.
Leuk en lokaal, de ontwerpen bij designwinkel Vertelles
Lokaal design shoppen bij Vertelles
Simple (Vismarkt 2/4), daar zie je hoe bijzonder fraai eenvoud is. Goed design heeft wat mij betreft niet veel nodig. Een paar mooie lijnen en een goedgekozen kleur is vaak alles wat nodig is om van een woonaccessoire of meubel iets meesterlijks te maken. De winkel Simple zit in een oude vismijn. Ga ook even naar de eerste verdieping waar een woonruimte is ingericht. Een lekker inspiratieplekje waar oude architectuur en moderne inrichting prachtig samenkomen.
Mooie eenvoud bij Simple in Mechelen
